Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1977, Blaðsíða 115

113
Jbpt II 857.20-858.24
CC XIV Exp. Ev. sec. Luc. II 287-332
»o sem Johannes var fæddr. Her um segir Ambrosius super Lucam:
Maria for til fiallbygfia eigi sem mistryggvandi engiliga forspa,
eigi sem ovis af sendibofianum, eigi efandi um dæmit, helldr sva
sem glofl af fysinni, sifllat i f>ionustunni, fliot af felagleikinum;
efta hvar var hennar vegr, f>ar gem hon var full af gufli, neraa at
*5 fara til hinna hæri hluta oc f>o raefl skundal, £viat heilagr andi
kann eigi sema (vifl)talraan. Nemi{>erher af heilagri konu, hvilika
gaumgæffl £er skulut f>eim konum yeita, er mefl bornum ganga.
Maria, su er aflr hirfli sig i binum instum leynum husanna, let
sig eigi talma fra |>essi ferfi kinnroflann meydomsins, oc eigi fra
3o bionustunni suarpleik fiallanna, oc eigi fra kostgæfinni langleik
ferflarinnar, oc mærin mefl skunda steig til fiallbygflanna minnig
embættisins enn ominnig meingerflarinnar, ostyrk i tegund en
styrk at goflviliafor, at fyrirlatnum sinum heimkynnum. Neroi {>er,
meyiar, at renna eigi opt um annarra manna herbergi, efla eiga
35 langar dvalir a strætum, efla blandaz miog vifl alflyflu mefl marg-
lolldu tali. Maria var seinlat inni en skiotlat uti. Hon var mefl
frændkonu ainni .iii. manafli, oc f>vi at hon kom til {rionustu,
eigi fyrir £vi at hana lysti at vera i annarra berbergium, helldr
fyrir ba skyld, at hon yilldi eigi optliga opinberliga litin yera.
+° x af'orfli til/. Cd. 2 Judea Cd. 3 skynda Cd.
Nemit nu, meyiar, kinnrofla at Mariu, nemit oc litilætifl. Frænd-
kona kom til frændkonu, en yngri til hinnar ellri, eigi sit eins kom
hon, helldr heilsafli hon fyrri. Se hver sem ein mær f»vi litillatari,
sem hon er helgari, oc kunni at vegsama ser ellri menn. Se mefl
S henni meistaradomr litillætis, bar sem algerleikr er skirlifis, .se oc
sflk milldinnar oc regia læringarinnar; hugsi hon bat, at hin hæri
kom til hinnar lægri. Maria til Elisabeth, Kristr til Johannem.
I*egar birtiz hvat arnafiiz i tilkvamu Kristz oc Marie Ialnskiott
sera Maria gekk i herbergit oc heilsafli Elisabeth, gladiz barnit i
*° i kvifli hennar, oc l>8f>an si* varfl hon full af helgu in anda. Seam
her grein serhverra hluta. Elisabeth heyrfti rflddina, en Johannes
kendi fyrri miskunnina, hon heyrfti eptir skipan natturunnar, en
hann fagnafli eptir skipan stormerkisins. hon kendi tilkvamu Marie,
enn hann tilkvamu drottins, kona konu oc sun sunar. I*ær vinna
>5 stormerkit fyrir innan byrgit i moflurligum iflrum, en b*r tala misk-
unnina fyrir utan oc spa taknsamliga mefl tviffllldum spaleikxanda
sinum oc sinna suna. Gladdiz barnit, gladdiz moflirin, eigi var
moflirin fyrrum full af helgum anda en suninn, helldr i>a er suninn
fekk hans gipt, fekk oc moflirin. l’a tr Johannes fagnafli, fagnafli
Elisabeth. En eigi segium ver Mariam ba hit fyrsta lyllda heilags*
anda, f>ess er aflr var mefl henni, helldr segium ver anda hennar
fagnat hafa bvi, at oumbræfiiligr guft vann oumræfliligan sinn matt
mefl sinni mæflr, varfl [hon fyllil* hins helga anda fyrir getnafl
sins sunar, en Elisabeth eptir getinn sinn sun
| helgum Cd. 2 [oc ufylld Cd.
Vbi audiuit hoc Maria,
non quasi incredula de oraculo nec quasi incerta de nuntio
nec quasi dubitans de exemplo, sed quasi laeta pro uoto,
religiosa pro officio, festina pro gaudio in montana perrexit. 290
Quo enim iam deo plena nisi ad superiora cum festinatione
contenderet ? Nescit tarda molimina sancti spiritus gratia.
20. Discitc et uos, sanctae muliores, scdulitatem quam prae-
gnantibus dcbeatis exhiberc cognatis. Mariam, quae ante sola
in intimis penetralibus uersabatur, non a publico uirginitatisa9j
pudor, non ab studio asperitas montium, non ab officio pro-
lixitas itineris retardauit. In montana uirgo cum festinatione,
uirgo officii memor, iniuriae inmemor, adfectu uigente, non
sexu relicta perrexit domo. 21. Discite, uirgincs, non circum-
cursare per alienas aedes, non demorari in plateis, non aliquos »oo
in publico misccre sermones. Maria in domo sera, festina in
publico mansit aput cognatam suam tribus mensibus ; etenim
quae propter officium uenerat inhaerebat officio. Mansit tribus
mensibus, non quo domus eam delectaret aliena, sed quia
frequentius uideri in publico displicebat. 22. Didicistis, uir- »oj
gines, pudorem Mariae : discite humilitatcm. Venit propinqua
ad proximam, iunior ad seniorem nec solum uenit, sed ctiam
prior salutauit; decet enim ut quanto castior uirgo tanto
humilior sit. Nouerit deferre senioribus, sit magistra humili-
tatis, in qua est professio castitatis. Est et causa pietatis, cst 10
etiam norma doctrinae. Contucndum cst enim quia supcrior
uenit ad inferiorem, ut inferior adiuuetur, Maria ad Elisabet,
Christus ad Iohannem, denique etiam postca, ut sanctificaret
baptismum Iohannis, dominus uenit ad baptismum. Cito
quoque aduentus Mariae et praescntiae dominicae beneficia jm
declarantur ; simul enim ut audiuit salutationem Mariae Eli-
sabet, exsultauit infans in utero eius, et rcpieta est spiritii sanclo.
23. Vide distinctionem singulorumque uerbonim proprictatcs.
Vocem prior Elisabet audiuit, sed Iohannes prior gratiam
sensit : illa naturae ordinc audiuit, iste exsultauit ratione j*o
mysterii, illa Mariae, iste domini sensit aduentum, femina
mulieris et pignus pignoris, istac gratiam loquuntur, illi intus
operantur pietatisque mysterium matemis adoriuntur pro-
feetibus duplicique miraculo prophetant matres spiritu par-
uulorum. Exsultauit infans, replcta mater est. Non prius}*5
mater repleta quam filius, sed cum filius esset repletus spiritu
saneto, repleuit et matrem. Exsultauit Iohannes, exsultauit
et Mariae spiritus. Exsultante Iohanne repletur Elisabet,
Mariam tamen non repleri spiritu, sed spiritum eius exsultare
cognouimus — inconprehensibilis enim inconprchensibiliter 3J°
operabatur in matre — et illa post conceptum repletur, ista
ante conceptum.
8