Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1977, Síða 180
176
hon kommer att hamna på den overblivna kartan, såvida hon inte
håller till godo med en simpel rimturs.
3.7.4.5. I str. 32 omtalar Skirnir den trollstav med vilken be-
svårjelsen utfores: “Til holtz ec gecc/ oc til lirås vidar/ gambantein
at geta/ gambantein ec gat". Av en parallell i Håvamål26 framgår
att en så beskriven trollstav, skuren av en frisk, savande trådgren,
ansågs kunna framkalla heipt, forbittring, vrede, uppblossande
passion — ett begrepp vårs innebord i detta sammanhang synes
ligga nara inledningens hugsott och liksom detta vara negativt
fårgat. I strof 36 specificeras ytterligare run-magins trefaldiga effekt
på Gerd som “ergi oc ædi oc opola”. vilket kan oversåttas som “brunst,
vanvett och olidlig pina”27. Men det framgår klart av texten, att
detta sinnestillstånd inte uppstår på grund av sexuell abstinens i
storsta allmånhet (Gerd skall ju enligt str. 31 och 35 ha umgånge
med rimtursen Hrimgrimnir!) utan dårfor att hon utestångs från
umgånge med socialt acceptabla mån från den “ovre” vårlden,
d.v.s. från asar, vaner och manniskor. Det år också dårfor som
det i str. 33 heter att hon har fått gudarnas gambanreidi — ett
begrepp som tydligen svarar till gambanteinn i foregående strof.
3.7.5. Besvårjelsens effekt på Gerd framgår av hennes egen re-
plik i str. 37:
“Heill verbu nu heldr, sveinn, oc tac vi5 hrimkålki,
fullom forns miaSar!
J)6 hafba ec ]pat ætla5, at myndac aldregi
unna vaningia vel.”
Hon har alltså till sin egen overraskning funnit att hon ålskar en
medlem av vanernas ått, trots att hon egentligen inte borde gora
det (på grund av den traditionella fiendskapen mellan gudar och
jattar). Och forklaringen till denna forandring ligger inte bara i
runmagin utan i hennes egen personlighet, som gdr att hon “egent-
ligen” snarare hor hemma bland vanerna. Dårmed har kårleksmagin
legitimerats och overskridelsen av den traditionella åktenskaps-
normen (“Gift dig aldrig med din siakts fiende!”) har visat sig inte
26 “pat kann eo it sétta,/ ef mio særir pegn/ å rotom rås vi3ar:/ oo partn hal,/ er
mic heipta qveiV./ pann eta mein heldr en mic” (Håvamål, str. 151).
27 Jfr. E. F. Halvorsen, “Ergi”, KLNM IV (1959), 9-10.