Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1977, Page 249
237
også det anonyme skrift Der Weg zur Wahrheit, zur Freiheit und
zum Frieden in den Schleswig-holsteinischen Differenzen mit Dane-
mark (Altona 1851-52) der for så vidt er revolutionerende, som
det hverken tager stilling for Danmark eller Tyskland, men til-
stræber et tredje, “højere” standpunkt: humanitet og civilisation
forenet med kravet om frihed og fred, og det går så langt som at
foreslå et slags folkeforbund til bekæmpelse af krig og undertryk-
kelse. Bogens negative syn på Danmarks ‘indsats’ i det slesvig-
holstenske spørgsmål har ikke været fremmed for dens ejer.
Hvad friheden angår, har mange islændere næret en tilsvarende
opfattelse, sådan som det bl.a. kom til orde i tidsskriftet Norbur-
fari, der udkom 1848-49, og flere år tidligere i dets forgænger Fjol-
nir, som den unge Ko nråb Gislason var medredaktør af. Han var
dengang en ivrig læser af de revolutionære tyske digtere Borne og
Heine og skrev til Fjolnirs første årgang 1835 sammen med Jonas
Hallgrimsson en præsentation af Heine foruden en oversættelse af
et stykke af dennes Reisebilder fra 1830 (Englische Fragmente)15.
Selvom Konråb senere som dansk embedsmand holdt sig væk
fra det politiske — f.eks. omgikkes han jo ikke Jon Sigurbsson —
har han og Stapelfeldt sikkert kunnet mødes i gensidig forståelse
som repræsentanter for to folkelige mindretal i rigets fjerneste egne.
Samtidig har der kunnet finde en sproglig udveksling sted. Konråb
der efterhånden må have været ganske habil i tysk, fik styrket sine
kundskaber i dette sprog, og Stapelfeldt blev indført i oldnordisk.
Det oldnordiske afspejler sig i boglisten på denne måde: Kortfat-
tet Veiledning til det oldnordiske eller gamle islandske Sprog af
Rask, 1844-udgaven; Sagastykker fordanskede af Grimur Thom-
sen fra 1846; samt Literatur-Samfundets udgaver 1847-1853 (der-
imod ikke 1839-udgaven af Hrafnkels saga). Konråbs Donsk Orba-
bok fra 1851 er også med, sikkert som donationseksemplar.
Studiebogen derimod, som bærer skylden for denne artikel, må
Stapelfeldt have anbetroet vennen inden sin død, for den findes
ikke på listen over hans efterladte bøger.
15 K.G. omtaler selv sin læsning af de tyske forfattere i en kortfattet levneds-
tegning, udgivet af Kr. Kålund, ANF VII (1891), 378 ff. — Se også Einar (3lafur
Sveinsson i Skirnir (1944), s. 51 ff. (“Jonas Hallgrimsson og Heinrich Heine”).