Studia Islandica - 01.06.1961, Side 65

63
„ ... hljóp undir aftasta vagninn „og renndi sér undir vorn aft-
í okkar lest.“i asta vagn.“2
Ferðasagan greinir þó litið eitt nánara frá ýmsum smá-
atriðum, sem eðlilegt er.
Þegar Stephan orti Á ferð og flugi, var réttur aldar-
f jórðungur liðinn frá þessum atburði. Mætti því gera ráð
fyrir, að hann hefði dregið hina rituðu frásögn fram úr
fórum sínum og haft hana til hliðsjónar, er hann kvað
XIV. og XV. kafla. En varðandi afleiðingar árekstrar-
ins fer hann frjálslega með fyrirmyndina, t. d. getur
hann ekkert um eigin meiðsli í kvæðinu, og í ferðasög-
unni er ekkert, sem minnir á björgunarafrek Ragnheið-
ar, nema ef vera skyldi það, að Stephan sá menn vera
að bjarga börnum úr vagninum, er hann leit í kringum
sig, eftir að hann hafði fleygt sér út um gluggann.
Óbyggðunum kynntist Stephan vel, eftir að hann sett-
ist að í Alberta. Fyrri ár sín þar vann hann nokkuð utan
heimilis við jámbrautargerð og landmælingar.1 2 3 Að þess
konar útivist víkur hann stundum í ljóðum frá þessum
árum, t. d. orti hann kvæðið Mála milli um landmælinga-
ferðir. Kemur þar fram, að ferðazt hefur verið um
óbyggðir og í hópnum frönskumælandi menn. Má líklegt
telja, að þessar ferðir og félagsskapur hafi orðið Stephani
efniviður í V. og VI. kafla, sbr. t. d. er hann segir, að
för sín og franska samferðamannsins hafi verið kostuð
af landssjóði.
Þegar Á ferð og flugi kom fyrir almenningssjónir, var
því mjög á loft haldið af ýmsum, að Stephan hefði haft
síra Friðrik Bergmann til fyrirmyndar við lýsingu prests-
ins. Stephan víkur að orðrómi þessum á nokkrum stöð-
um í bréfum sínum og ber þetta tvívegis til baka. Þó er
neitunin varla afdráttarlaus. „Mynd hans, innri og ytri,
er samsetningur úr ýmsum,“ segir hann í athugasemd
1) Bréf og ritgerðir IV, 133. tils.
2) Slysið, Andvökur II, 44. bls.
3) Sbr. Drög til ævisögu, Bréf og ritgerðir IV, 81. bls.