Búfræðingurinn - 01.01.1943, Blaðsíða 57

BÚFRÆÐINGURINN
55
Hús- Til- Fnginn áburður
dýra áburður búinn áburður
jlakteríur pr. g jörð í miljónum 3733 1766 1005
f’yngd bakterianna pr. ha. til c. 16 cm dýpi, kg 7000 3310 1880
Köfnunarefni i bakteríunum, kg 140 66.2 37.6
Slærð baktcrianna er að jafnaði 0,5—1,5 u og geta þá að meðaltali um
1000 millj. bakteriur komizt fyrir í cinum rúmmillimetra og vega um
l>að bil 1 mg.
S v e p p i r eru margir 2,5—12 ^ að stærð, en myglusveppir ]>ó flcstir
miklu stærri og óreglulegri að lögun. Við rannsókn á tilraunastöðinni á
Askóv i Danmörku reyndist tala þeirra frá 40 000—218 000 pr. g jörð cftir
tegund áburðar og jarðvegs i tilraunastöðinni. Vegna stærðar sinnar gera
l>eir viða mcira efnismagn en bakterlur.
Jarðvegsþörungar eru að meðalstærð taldir um 10 M. Tala
l>cirra pr. g jörð frá 50 000—200 000.
Svo heftir reynzt, a'ð á góðu akurlendi á Rothamsted væri saman-
lagt efnismagn alls huldugróðurs og frumdýra til 16 cm dýptar um
23 000 kg pr. ha eða um 2,3 kg á hvern rtx2. Þcgar svo cr atlmg-
að, að i þessum þunga er mikið af köfnunarefni og öðrum vcrð-
'nietum efnasamböndum og einnig hitt, að herskarar hulins lifs i
jarðveginum lifna og falla frá á hverju augnabliki, þá cr auðsætt, að
mikil frjóefni eru fólgin i leifum þessara smávera, auk alls þess
starfs, sem þær afkasta við umsetning efna í jörðinni.
Allar tegundir huldugróðurs eru mjög háðar þeim kjörum, scin
þær eiga við að búa og þeim fækkar því og fjölgar, hæði sem heild
og sórstaklega einstökum tegundum, eftir því, sem ræktunaraðgerðir
eða náttúran sjálf býr að þeim í hvert skipti. Lífsþarfir þeirra og
kröfur eru svo ólíkar, að einsltonar verkaskipting kemur af sjálfu
sér, en bregðist einhver hlekkur í keðjunni, hefur það áhrif á jarð-
veginn og gróður þann, sem hann á að bera. Mestur hluti huldu-
gróðursins hefur það sameiginlegt að þurfa lifræn efni til viður-
væris. Þó eru nokkrar tegundir, sem eingöngu nærast á ólífrænum
efnum og breyta þeim þannig í lifræn sambönd. Hinar fyrrncfndu
mætti kalla ósjálfala (heterotropic), hinar siðarnefndu sjálf-
ala (autotrophic).
Þá skiptist huldugróðurinn i loftsælnar (aerobic og
loftfælnar (anaerobic) tegundir eftir því, hvort þær þurfa á
súrefni loftsins að halda eða vilja vera án. þess, en taka það heldur
frá samböndum, er þær koma í snertingu við. Mikill meiri hluti
huldugróðursins er loftsælinn, en sumar tegundir, einkum sveppir,
geta verið hvorttveggja eftir atvikum. Mcginhluti gróðursins heldur