Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1994, Qupperneq 31

Páll Skúlason
„Allir stúdentar þurfa að frelsast“
Að iðka vísindi og fræði er að taka þátt í óendanlegri samræðu um gátur
lífs og tilveru. Þessi samræða hófst áður en sögur fara af mönnum og hún
fer fram hvar sem undrunin ríkir í samskiptum manna við heiminn.
Samræða þessi á sér líka sögu, langa sögu og svo fjölskrúðuga að hún
verður aldrei sögð til neinnar hlítar, heldur er aðeins hægt að minna á hana.
Þessari sögu má líkja við fljót sem streymir fram, ekki á jörðinni heldur á
milli himins og jarðar; fljót hugmynda, skoðana, kenninga, röksemda,
rökræðna og hugsana sem byltast fram og við reynum að grípa £ huganum
um leið og fljótið hrífur okkur með sér. í jarðneskum veruleika okkar
verðum við best vör við þetta hugsanafljót í orðræðum þeirra manna sem
leyfa því hiklaust að streyma í gegnum huga sinn. Þegar slíkir menn taka til
máls og við fáum að hlýða á hina óendanlegu samræðu, erum við sem leyst
úr viðjum veraldarvafsturs. Við frelsumst til þátttöku í æðri veruleika sem
veitir okkur sýn gegnum holt og hæðir og við skynjum jafnvel himneska /
jarðneska merkingu lífsins.
Nú finnst mér ég hafa sagt allt sem segja þarf til að hvetja menn til að
nema staðar og hlýða á þær hugsanir sem streyma fram í greinum og
erindum þessarar bókar. Þórir Kr. Þórðarson er sannur miðill tveggja
höfuðstrauma í hugsanafljóti vestrænnar menningar. í fyrsta lagi er hann
miðill þeirrar miklu hefðar vísinda og fræða sem ber þessa menningu uppi,
— með opinn huga fyrir öllu því sem gerst hefur í viðleitni mannsandans
til að skilja gang veraldar og lögmál heimsins. í öðru lagi er hann miðill
þess boðskapar sem snortið hefur dýpstu strengi mannssálarinnar á Vestur-
löndum, — af næmri tilfinningu fyrir því sem er persónulegt og einstakt í
fari hvers manns.
Greinarkomi þessu er ætlað að skýra ofurlítið tengsl þessara tveggja
andlegu hefða sem Þórir hefur um áratuga skeið veitt skipulega inn í
Háskóla íslands og íslenska menningu. Fyrir mér vakir að lýsa afstöðu
Þóris (eins og ég skil hana) til hinna tveggja hefða og hvemig þær sam-
einast í honum sjálfum. Um sjálft miðilsstarf Þóris í kennslu og rann-
sóknum munu aðrir fjalla.
29