Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2008, Blaðsíða 166

JOAN W. SCOTT
eru í „reynslu“, sjónum er beint að þróunarsálfræði tál að fá skýringar á
mannlegri hegðun, tímaleysi alheimsgilda er haldið á loftí og dregið er úr
vægi „orðræðubyltingarinnar" (e. the „linguistic turn“) og hún fordæmd í
viðleitni til að neita henni um mikilvægan sess í nýlegmn fræðinn.11 Aftur-
hvarfi til hefðbundinnar skipanar fræðagreina er oft lýst sem nýsköpun
(einu sinni var það „7zj'-menningarsaga“ (e. new cultural history) en nú er
það „wj'-empírismi“ (e. new empirism)) en þetta ætti ekki að tílla tun fyrir
okkur; þrátt fyrir fjölda deilna um ástæður borgarastyrjaldarinnar eða
ffönsku byltingarinnar eru það gamlar reglur um gagnsæi tungumáls (orð
merkja það sem þau segja, sundurgreinandi flokkar eru hlutlægir) og álíka
gagnsætt samband milH félagslegs skipulags og sjálfsskynjunar einstak-
lings (ekki er rúm fyrir firringu, ákall (e. inteipellation), mjrndun sjálfsveru
eða hið ómeðtítaða) sem settar eru ffarn sem einu ásættanlegu reglur
leiksins.12 Á níunda og tíunda áratugnum - meintu blómaskeiði póst-
strúktúralískra kenninga í Bandaríkjunum - var tíssulega til staðar mót-
staða í naffd réttra aðferða innan sagnfræði, en sú mótstaða er nú orðin að
sigri hrósandi yfirlýsingum sem vekja ekki lengur áhuga á umræðum, sigri
er einfaldlega lýst yfir. Hörðustu gagnrýnendur póststrúktúralisma óska
sér nú reglulega til hamingju með framsýni sína. Af þessum sökum verður
þess eflaust ekki langt að bíða að höfundar Telling the Truth about History
setji niðurstöðu sína ffá árinu 1994 ffam sem dánartilkynningu. „Þegar
allt kemur til alls getur póstmódernísk sagnfræði ekki verið til. Verkefhi
okkar verður þtí að móta líkön fyrir sagnfræði framtíðarinnar, líkön sem
gera okkur kleift að skilja leitina að sögulegum sannleika innan marka
hlutleysis sem búið er að lífga tíð og umbreyta.“13
Eg held því fram að dánartilkynning af þessum toga sé ekki aðeins
ótímabær heldur beinlínis heimskuleg, af tveimur ástæðum í það minnsta.
Hvort sem okkur líkar það betur eða verr er fyrri ástæðan sú að tíð lifum
11 Sjá gagnrýnin viðbrögð Cörlu Hesse við einni slíkri dlraun, Carla Hesse, „The
New Empiricism", Cultural and Social Histoij, 2004, bls. 201-207. Sjá einnig
Dominick LaCapra, „Tropisms of Intellectual History“, Rethinking Histoiy 8,4/
2004, bls. 499-529, sérstaklega bls. 522.
12 Afturhvarfið til félagslegrar lífffæði áttunda áratugarins sem þá er litið á sem
þróunarsálfræði af glænýjum toga er svipað íyrirbæri. Það sarna gildir urn notkun
sumra fræðimanna, sem vilja setja rafvæddan heila í stað kenningalegrar sjálfsveru,
á taugavísindum.
13 Joyce Appleby, Lynn Hunt og Margaret Jacob, Telling the Truth about History,
New York: Norton, 1994, bls. 237.
164