Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2008, Blaðsíða 170

JOAN W. SCOTT
ar í þemahefti tímaritsins History and Theoiy áhyggjufullir um stöðu sið-
fræði í ritun sögunnar. Þó að flestir færi rök gegn því sem nú hlýtur að
teljast tilbúinn andstæðingur - þeirri hugmynd að „siðferðileg gildi séu
ekki hluti af þeirri áb}Tgð sem ætlast má til að sagnfræðingar taki á sig“ -
er það gert án þess að rannsaka merkingu siðferðis sem þeir gera ráð fyrir
að sé sameiginleg, sjálfsögð trú.’0 Fyrir flesta þessara höfunda vísar „sið-
fræði“ til lokaðs kerfis gilda þar sem fastákveðnir flokkar hins „góða“ og
„réttláta" eru notaðir um atburði og aðgerðir í fortíðinni. I þessari tilraun
til að sætta siðfræði og sagnfræðilegt hludeysi fer lítið fyrir sjálfsskoðun
(af því tagi sem póststrúktúralistar hafa kallað efrir) sem beinist að sið-
ferðilegum hugtökum sagnfræðingsins sjálfs.
Til er önnur átakaminni aðferð sem krafa sagnfræðinnar um hludausa
raunhyggju notar til að veita kenningum mótstöðu. Þessi mótstaða birrist
sem yfirborðssamþykki á orðaforða kenninga til þess að þær geti konúð að
notum. Leiðið hugann að öllum þeim bókum og greinum sem hefjast á
mikilfenglegum vísunum ril kenninga og setja svo ffam algerlega fyrirsjá-
anlegar sögulegar ffásagnir sem segja okkur að „kynþáttur“ eða „stétt“ eða
„kyn“ (eða einhver annar flokkur einkenna) séu fyrirsjáanlegar afleiðingar
kapítalisma, feðraveldis, vestrænnar heimsvaldastefnu eða efrirköst ný-
lendustefhu Vesturlanda. Ekkert bólar þar á þeim efasemdum um hugtök
sem „kenningarnar“, sem vísað er til, kalla á. Það er engu líkara en að
kröfur fræðigreinarinnar úriloki hugsanleg sundrandi áhrif kenninganna
og blindi sagnfræðinginn gagnvart því gagnrýna starfi sem kenningarnar
segja fyrir um. Hvergi er þetta eins greinilegt og í þeirri misnotkun á til-
teknum hugtökum póststrúktúralismans sem dregur máttinn úr hugtök-
um sem beita má á gagnrýninn hátt. Tökum sem dæmi orðið „afbygging“
sem ítrekað er misnotað í merkingunni „rannsókn“ (eða ,,greining“) án
allrar tilfinningar fyrir því hvernig eigi að rannsaka frumspekina á þann
gagnrýna hátt sem Derrida sá fyrir sér.
Kannski má búast við því að and-marxísk afstaða flestra sagnffæðinga í
Bandaríkjunum sem fylgja meginstraumnum birtist í mótspyrnu við kenn-
ingar og stuðningi við „hludeysi“ sem viðtekna aðferð, meðal annars
vegna þess að „hludeysi“ er álitið vera móteitur gegn (vinstrisinnaðri)
pólitík. Þó er truflandi að vita tíl þess að marxistar láta heldur ekki hjá líða
að fordæma póststrúktúralisma fyrir að svíkja sannleikann en sú afstaða
20 „Historians and Ethics", sérstakt þemahefti tímaritsins History and Theory
43,3/2004, bls. 9.
168