Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2008, Qupperneq 9

Anna Þorbjörg Þorgrímsdóttir
Menningararfur með strípur
Varðveisla eða miðlun?
Menn ingararfur
A síðustu sex árum hefur Alþingi veitt umtalsverðum fjármunum til
miðlunar menningararfs á þárlagaliðum sem ætlaðir eru til varðveislu
menningarminja. Stjórnvöld virðast hafa yfirgefið þann lagagrunn sem
minjavarslan byggir á og í stað laganna styðjast Alþingi og ráðuneyd við
hugtakið menningararfur án þess að merking þess hafi verið skilgreind.
Menningararfur er margrætt hugtak sem vísar bæði til heimilda um
fortíðina og til túlkunar heimilda um fortíðina. Hugtakið var innleitt á
heimsvísu um miðja síðustu öld og í alþjóðasamningum sem gerðir hafa
verið fyrir atbeina UNESCO og miða að verndun mermingararfs heims-
ins er hugtakið skilgreint sem heimildir um fortíðina.1 Þá eru menningar-
og náttúruminjar eins og byggingar, málverk og landslag felldar undir
hugtakið auk menningarerfða eða óáþreifanlegs menningararfs (e. in-
tangible cultural heritage) svo sem tungumáls, siða og handverks, sem ein-
göngu varðveitist milli kynslóða. Island er aðili að þessum alþjóðlegu samn-
ingum og íslensk lög miða að því að vernda menningar- og náttúruminjar
þjóðarinnar sem heimildir um fortíðina.2
1 Convmtion conceming the Protection of the World Cultural and Natural Heritage
(1972). UNESCO: http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf. [Sótt 20.
júní 2008.]. Convention for the Safeguarding ofthe Intangihle CulturalHeritage (2003).
UNESCO: http://www.unesco.org/culture/ich/mdex.php?pg=00022. [Sótt 20.
júní 2008.]
2 Lagabálkur minjavörslunnar samanstendur af: Þjóðminjalögum nr. 107/2001,
Safnalögum nr. 106/2001, Lögum um Listasafn Islands nr. 58/1988, Lögum um
Náttúruminjasafn íslands nr. 35/2007, Lögum um húsafnðun nr. 104/2001 og Lög-
um um fluming menningarverðmæta úr landi og skil menningarverðmæta til
annarra landa nr. 105/2001. ísland hefur verið aðili að samningunum UNESCO frá
árinu 2005.
Ritið 1/2008, bls. 7-32
7