Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2008, Page 17

MENNINGARARFUR MEÐ STRÍPUR
iðnað, og á sem slík follan rétt á sér, en það á ekki við um úthlutun
þármagns á þáriagaliðum sem skilgreindir eru fyrir minjavörslu.29 Hér er
ekki um einangrað tdlvik að ræða eins og sjá má af listum sem fylgja
þárlögum ár hvert. Ef mjög illa tekst tdl getur slík menningararfsmiðlun
spillt heimildum um sögu lands og þjóðar og grafið undan starfsemi
minjavörslunnar og ímynd ferðaþjónustunnar. I besta falli hindrar hún
eðlilega nýmyndun menningararfsins og verður tilefni neikvæðrar
umfjöllunar um land og þjóð í erlendum fjölmiðlum.
Menningarpólitík í orði...
Hvernig er hægt að skýra það að Alþingi og menntamálaráðuneytd standa
svo ófagmannlega að úthlutun fjármagns tdl einstaklingsbundinnar túlk-
unar á menningararfinum? Það liggur beint við að kanna uppbyggingu
minjavörslunnar í landinu og stefhu menntamálaráðuneytds í málaflokkn-
um. I orði virðist allt vera í góðu lagi. Umsjón og varðveisla minjaarfsins
er bundin í lög og er fyrst og fremst í höndum opinberra stofnana. Þar
ber helst að nefna höfuðsöfhin þrjú, Þjóðminjasafn Islands, Listasafn
Islands og Náttúruminjasafh Islands auk Fornleifaverndar ríkisins,
Húsafriðunamefndar ríkisins og Safharáðs. Söfh landsins og ýmsir sjóðir
á vegum ríkis fara einnig með stórt hlutverk, svo og fjöldi einstaklinga,
félagasamtaka og fyrirtækja sem varðveita minjar. Stofhanir og sjóðir sem
starfa að minjavörslu á grundvelli laga hljóta fjármagn frá ríkinu. Mark-
mið laganna er að tryggja varðveislu, rannsóknir og miðlun á minjaarf-
inum en umsýsla minja greinir minjavörsluna frá starfsemi annarra stofh-
ana sem einnig varðveita heimildir samfélagsins. Þetta er skýrt í
athugasemd með frumvarpi til þjóðminjalaga árið 2001 en þar segir:
„hugtakið menningarsögulegar minjar er látið ná tdl hvers kyns heimilda
sem tdl eru um menningarsögu þjóðarinnar, annarra en ritheimilda11.30
Menningarsögulegar minjar eru svo skilgreindar í 1. gr. þjóðminjalaga en
til þeirra teljast
ummerki um sögu þjóðarinnar, svo sem fornleifar og gömul
mannvirki, kirkjugripir og minningarmörk, forngripir, listmun-
29 Það skal skýrt tekið ffam að gagnrýnin sem hér er sett ffam beinist að forsendum
úthlutunar fjármagnsins en ekld að tiltekinni sýningarstarfsemi né að menningar-
tengdri ferðaþjónustu.
30 Frumvarp til þjóðminjalaga 2001. Alþingi: http://www.althingi.is/altext/126/s/
0237.html. [Sótt 19. júní 2008.]