Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2008, Qupperneq 28

ANNA ÞORBJORG ÞORGRIMSDOTTIR
samhæfa sögusýn þjóðarinnar og ímynd landsins sem á að nota \dð mark-
aðssetningu erlendis.54 Ekki einasta er lögð mikil alúð við að finna
„sameiginlegan þátt í fari þjóðarinnar í nútíð og fortíð,“5;’ heldur er þess
freistað „að gera almennt grein fyrir íslenskri menningu og sérkennum
hennar ... [og] skerpa skilning á hvoru tveggja.“56 Skýrslan er þannig
hugsuð „inn á við“ til þess að mennta þjóðina um sögu hennar en er á
sama tíma ætluð til þess að nota „út á við“ tdl markaðssetningar landsins á
erlendri grundu.
Það er hér sem allt er sett á haus. Það er gert með því að innleiða
alþýðlega sögusýn skýrsluhöfundarins eins og hún var árið 2001. Um leið
og menningartengd ferðaþjónusta er tengd við nýsköpun og atvinnu-
uppbyggingu eru pólitísk áhrif aukin gegnum úthlutun fjármagns. Stjórn-
valdsaðgerðir, stefnumörkun og fjármagn hefur gert hugmyndafræði
skýrslunnar að veruleika og hefur á örfáum árum endurskilgreint ásýnd
íslenskrar menningar. Þetta sést til dæmis á hinum mikla vexti sjóða
menntamálaráðuneytisins og úthlutun fjármagns til aðila sem margir
hverjir eru tilgreindir í skýrslunni. Með ímyndarsköpun og pólitískri út-
hlutun fjármagns hefur áherslan verið flutt frá fagmennsku, varðveislu
minja og miðlun raunverulegrar þekkingar yfir á miðlun staðalímynda urn
íslenskan menningararf.
Aðferðin sem skýrslan Menningartengd ferðaþjónusta notar við að túlka
menningararfmn er sambærileg við það þegar strípur eru settar í hár. Yfir
hárið er skellt gúmmíhettu alsettri götum sem dreifast jafnt eftir reglulegu
munstri. I gegnum götin er stungið fíngerðri heklunál og með henni eru
sóttir lokkar sem gatamynstrið skilgreinir fyrirfram. Þessir lokkar eru
litaðir og þegar gúmmíhettan er fjarlægð þá hafa áhrifamiklir hlutir gerst:
Hárið er óþekkjanlegt enda hefur jöfn og skipuleg dreifing lituðu
hárlokkanna þau áhrif að allt hárið hefur breytt um svip. A sama hátt hefur
íslenskur menningararfur verið skilgreindur gegnum gúmmíhettu Tóm-
asar Inga. Þeirri sýningarstarfsemi og ffæðaiðkun sem heklunálin krækir í,
í gegnum gúmmíhettuna, hefur vaxið fiskur um htygg. Valinn hluti menn-
ingararfsins er kominn í hentugar neytendaumbúðir og á þeim eru leið-
beiningar um notkunina: Beygið hornin eins langt aftur og hægt er.
Þrýstið stútnum fram. - Hellið!
54 Sama rit, t.d. bls. 20 og 31.
55 Sama rit, bls. 10.
56 Sama rit, bls. 14.
2 6