Hugur - 01.01.2012, Blaðsíða 19

Heimspekin er tilraun til að segja það sem er erfitt að segja 19
samt sem áður tilfinnanlegur munur. Og þetta sjá allir sem hingað koma. Ég þarf
ekki að benda vinum mínum sem koma í heimsókn á þetta. Þeir bara sjá það.
Og þú tengir þetta saman: möguleikann á alvöru lýðræði og samfélagsskipanina á Ís-
landi.
Hér er tækifærið! Hér þarf ekki að vera úr ákveðinni fjölskyldu eða tilheyra
ákveðinni stétt til að fara í framboð. Það eina sem hindrar það í raun og veru
eru flokkarnir. Og þess vegna þarf að breyta þeim og þeim forsendum sem þeir
vinna eftir. Auðvitað er ég efins um að við grípum gæsina. En við verðum að
hugsa eins og þetta sé hægt. Hér er tækifæri sem er ekki raunverulegt í Rússlandi,
Kína, Frakklandi, Bandaríkjunum og svo framvegis. Við höfum enn menningu
sem gerir þetta mögulegt. Húsmóðir í Vesturbænum gæti setið hérna með okkur
og skilið það sem ég er að segja. En líklega gleymir hún því þegar hún kemur í
kjörklefann. Umhverfið með öllu sínu auglýsingaskrumi og lélegum fjölmiðlum
er auðvitað siðvitsspillandi. Ég hef til dæmis aldrei verið með sjónvarp á heim-
ilinu, svona kassi sem kemur í veg fyrir að fólk spjalli saman er spillandi. Það er
bara þannig.
En það væri þá grátlegt fyrir þig að sjá þetta tækifæri renna Íslendingum úr greipum.
Já. Ég kaus að verða Íslendingur og ætla aldrei að fara. Fæstir hafa tekið svona
ákvörðun. Og ég hef samanburð. Ég furða mig stöðugt á því að Íslendingar skilja
ekki hvað þeir hafa það gott og hafa haft það gott. Þeir vilja stundum breyta
hlutum sem á alls ekki að breyta. Við vitum fyrirfram hvernig það mun enda þar
sem fordæmin blasa við okkur.
Finnst þér fólk ekki hafa lagt við hlustir þegar þú hefur reynt að benda á þetta?
Sko, ég hef upplifað að það sem mér fannst að mætti ekki breytast gerði það og
svo kom í ljós að það var til góðs. Auðvitað er ég ekki óskeikull. En jú, stundum
er stemningin hérna full-provincial þrátt fyrir að vera upplýst. Einu sinni var
spurning dagsins í Dagblaðinu hver væri helsti ókostur Íslendinga. Ég get aldrei
gleymt konunni sem svaraði af hreinskilni: „Mér dettur bara ekkert í hug“. Hér
eru blindnin og víðsýnin í skrítnum hlutföllum. Provincial Frakkar skilja bara alls
ekki að hlutir geti verið öðruvísi en hjá þeim! Þetta er ekki svona á Íslandi. Fólk
er almennt vel upplýst og menntað, en einfalt og hreinskilið um leið. Bakgrunnur
minn gerir mig ekki eins blindan. En ég óttast að ég sé ekki jafn víðsýnn.