Hugur - 01.01.2012, Blaðsíða 161

Vændiskonur og lagskonur í efri stéttum 161
1255 höfðu verið yfirgefnar af foreldrum sínum og skildar eftir slyppar og snauð-
ar. Samtímarannsóknir hníga að svipuðum niðurstöðum. Veikindi ýta oft undir
vændi þegar konan er orðin ófær um að sinna alvöru starfi eða hefur misst stöðu
sína. Veikindin ógna viðkvæmu jafnvægi sem fjárráðin byggja á og neyða konuna
til þess að finna sér fljótt nýjar leiðir til tekjuöflunar. Eins er með barnsfæðingar.
Meira en helmingur kvennanna við Saint-Lazare hefur eignast a.m.k. eitt barn,
margar hafa alið þrjú til sex börn. Dr. Bizard segir frá einni sem kom fjórtán
börnum í heiminn, þar af voru átta á lífi þegar hann kynntist henni. Þær eru ekki
margar sem yfirgefa afkvæmi sitt og það kemur jafnvel fyrir að unglingamamman
gerist vændiskona til þess að ala önn fyrir barninu. Hann segir svo frá:
19 ára gömul var hún afmeyjuð af yfirmanni sínum sem var 60 ára og bjó
hún þó enn í foreldrahúsum. Vegna þungunar varð hún að yfirgefa fjöl-
skyldu sína og fæddi hraust stúlkubarn sem hún hefur alið þokkalega vel
upp. Eftir sængurleguna fór hún til Parísar þar sem hún fékk starf sem
fóstra. Hún byrjaði að drekka illa 29 ára gömul og hefur verið í vændinu
frá 33 ára aldri. Hún er nú að niðurlotum komin og hefur beðið um að
vera lögð inn á Saint-Lazare-spítalann.
Alkunna er að vændi blossar upp á stríðstímum og í kreppunum sem þeim
fylgja.
Höfundur Vie d’une protistuée4 (Líf vændiskonu), sem birtist að hluta í Les Temps
Modernes5 (Nútíminn),6 segir svo frá um sín fyrstu skref í starfinu:
Ég giftist 16 ára gömul manni sem var þrettán árum eldri en ég. Það var
til þess að komast úr foreldrahúsum sem ég gifti mig. Maðurinn minn
hugsaði ekki um neitt annað en að barna mig. „Þannig verður þú heima
og ferð ekkert út“, sagði hann. Hann vildi ekki að ég málaði mig og hann
vildi ekki fara með mig í bíó. Ég þurfti að umbera tengdamóður sem
kom heim á hverjum degi og stóð alltaf með syni sínum, drullusokkn-
um. Fyrsta barnið mitt var strákur, Jacques; fjórtán mánuðum síðar ól ég
annan dreng, Pierre … Þar sem mér leiddist mikið fór ég að sækja tíma í
hjúkrun, sem mér líkaði vel … Ég komst að á spítala í úthverfi Parísar, á
kvennadeildinni. Ein hjúkrunarkonan, sem var ungæðisleg, kenndi mér
ýmislegt sem ég vissi ekki áður. Að sofa hjá eiginmanni mínum var fyrst
og fremst kvöð. Ég var á karladeildinni í sex mánuði án þess að verða
skotin í neinum. Svo var það einn daginn að sveitadurgur, svona frekar
aulalegur, en samt fallegur drengur, kom inn í einkaherbergið mitt. …
4 [Hér er um að ræða bók sem gefin var út undir dulnefni árin 1947–1948 í tímariti og síðar sem bók.
Hún er skrifuð af fyrrverandi vændiskonu og vakti mikla athygli á sínum tíma. Hún hefur verið
endurútgefin nokkrum sinnum, síðast árið 2001. Þýðandi fann engar heimildir um að hún hefði
verið þýdd á íslensku.]
5 [Les Temps Modernes var tímarit sem fyrst var gefið út af heimspekingnum Jean-Paul Sartre
(1948–1949) og átti að fjalla um bókmenntir í anda tilvistarstefnu. Simone de Beauvoir var frá
upphafi í ritstjórn þessa tímarits sem gefið er út enn í dag.]
6 Hún lét birta textann undir dulnefninu Marie-Thérèse. Ég mun vísa í hana undir því nafni.