Prestafélagsritið - 01.01.1926, Blaðsíða 184

Prestafélagsritið.
Erlendar bækur.
175
Blaðið gefa menn eignast með því að snúa sér til bóksala Fr. Gad,
Vimmelskaftet 32, Köbenhavn K., og senda minst 2 krónur í félagsgjald..
S. P. S.
O. Thune Jacobsen: „För Ðogmerne blev til. Det nye Testamentes
Kristendom“. — Khavn 1926. Nyt nordisk Forlag.
Trúað gaeti ég því að mörgum væri forvitni á að kynnast riti, sem
eins og þefta hefir að verkefni að sýna hversu kristindómurinn hafi verið
útlits áður en kirkjulegu kennisetningarnar tóku að myndast, sem aftur
er sama sem „kristindómur Nýja festamentisins", eða kristindómur hinna
kristnu frumsafnaða. Þegar hér er talað um „dogmur" þá er með því
átt við þær kennisetningar, sem kirkjan hefir mófað út frá trúarstað-
reyndunum, en eru í sjálfu sér ekki upphaflega til trúaratriða að telja.
Hér er ekki átt við „dogmur" í merkingunni „trúarsetningar“; með því
móti væri titill bókarinnnr meiningarleysa, því að kristindómur án trúar-
setninga hefir blátt áfram aldrei verið til. Trúarsetningar kristindómsins
eru ekkert annað en þau trúarsannindi, sem kristindómurinn er fólginn í.
Höfundur rits þessa er maður, sem lifir og andar í vísindum sínum,
en verður að öðru Ieyti að teljast til hinna kyrlátu í landinu. Sem guð-
fræðingur á hann heima í sveit hinna frjálslyndu, en fer annars mjög
sinna éigin ferða. Hann virðist hafa orðið fyrir talsverðum áhrifum frá
Sören Kierkegaard og kristindómsskoðun hans að ýmsu leyti hafa
mótast þaðan, því að hún er sýnilega heimspekilega mótuð, en þrátt
fyrir þessi áhrif er skoðun hans á kristindóminum yfirleitt mjög sjálfstæð-
Og svo innlífur er höf. þessi vísindum sínum, að hann hefir aldrei, það
kunnugt sé, ágirnst neitt embætti, því að það verður naumast til embætta
talið, að hann hefir verið vara-prófastur á Regensen síðan 1916. En vafalaust
er hann mestur Iærdómsmaður og dýpstur hugsunarmaður allra þeirra
er á undan honum hafa haft þá stöðu á hendi, enda er hann í svo
miklu og verðskulduðu áliti sem sjálfstæður vísindamaður, að háskólinn
í Lundi kjöri hann 1918 heiðursdoktor í guðfræði. Má í rauninni merki-
iegf heita, að Khafnar-háskóli skuli ekki fyrir löngu hafa trygt sér
mikla hæfileika hans og lærdóm með því beint að stofna handa honum
kenslustól við hans hæfi, jafn viðurkendur og hann er sem sjálfstæður
vísindamaður og kunnur orðinn af mörgum ritum sínum, þar sem hann
hefir gert grein fyrir skoðun sinni á kristindóminum og með miklum
skarpleika hugsunarinnar röksfutt hana bæði sögulega og heimspekilega-
Rit það, sem hér ræðir um með fyrirsögninni: „Áður en kennisetn-
ingarnar urðu til“, er hið vandaðasta, frá hvaða sjónarmiði sem það er
skoðað, auðugt af lærdómi og bæði djúpum og sjálfstæðum athugunum.
Höfundurinn vill þar, eins og vikið var að, gera grein fyrir kristindómi
Nýja testamentisins eða kristindóminum eins og hánn birtist þar sem trú-
arskoðun hinna kristnu frrmsafnaða. Menn tala einatt um „frumkristin-