Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 129
125
á; því |»ó það staiuli i einstakri grein, f)á er það samt gruncl-
vallarregla; það er um hin íslenzku leiðarbref. Eg sé ekki,
livers vegna menn skyldu þurfa leiðarbréfa fremur bingað, en
til annara landa; því það er nóg, ef kaupíorin befðu J>au lög-
legu skilriki, sem hvervetna eru látin gilda annarstaðar, þegar
menn fara frá einu landi til annars. Jiessi ákvörðun um leið-
arbréfin er lika ónýtt í 2. gr. frumvarpsins, f>ar sem f>að er
leyft, „að hleypa til Eeykjavíkur, þó ekki bafi menn islenzk
leiðarbréf, og þó ekki sé neyð fyrir bendi“.
Enn er eitt atriði, sem eg vil minnast á, en það er tíma-
ákvörðunin í 3. gr., sem bersýnilega lieyrir til gömlum reglum
og úreltum. Tíminn, sem þar er til tekinn, er svo naumur, að
eg veit ekki til, að bann bafi bér nokkurn tima verið eins
naumur.
Að öðru leyti virðist mér fyrirkomulag greinanna í frum-
varpinu nokkuð óskipulegt, og greinirnar sjálfar nokkuö ólögu-
lega samdar, svo að það væri æskilegt, að þeim væri betur
liagað og niður skipað, svo að tilgángur frumvarpsins yrði skilj-
anlegri. En eg ætla ekki að fara um það fleirum orðum, vegna
þess, sem binn háttvirti forseti tók fram samkvæmt þinsköp-
unum, að nú skyldi einúngis ræða aðalatriði frumvarpsins.
Jak. Guðmvndsson: Auk þess aðalatriðis, sem þíngmað-
urinn úr ísafjaröarsýslu gat um við frumvarpið, aðþað skoðaði
verzlunina frá sjónarmiði landsins, þá ætla eg að drepa á ann-
að atriði, sem stendur í sambandi við þetta, en það er, að
frumvarpið fylgir þeirri skoðun fram, að hlynna að fastri verzl-
un í landinu, og finnst mér það mikiö hyggilega gjört. jþetta
lýsir sér í nokkrum atriðum í frumvarpinu, t. a. m. þar sem að
utanríkis - lausakaupmönnum er gjört það að skyldu, að koma
fyrst til Reykjavikur, eða annara vissra kaupstaða, er lienni
kynnu að verða jafnbliða. En það er aðgætandi, að þessi á-
kvörðun nær ekki jafnt til allra lausakaupmanna, þar sem
binir dönsku lausakaupmenn mega, eins og áður hefur verið,
koma inn á bvert kauptún, sem þeir lielzt vilja. En þessi und-
antekníng fer i bága viðþá aðalgrundvallarreglu frumvarpsins,
að koma upp fostum verzlunarstöðum. jþað væri því betra og
þessari áminnstugrundvallarreglusamkvæmara, aðgjöra jafntöll-
um lausakaupmönnum það að skyldu, að koma fyrst á þessa hina
tilteknu vissu kaupstaði. En það gæti aptur að minni ætlun
verið skoðunarmál, hvort það ættiekki betur við, og yrði hag-