Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 354
350
vöru, sem ætlazt er til og tekift er fram í frumvarpinu aö
J>eir megi selja Jieim, og |>ó vil eg ekki fullyrða {)að.
Hitt yrfti auðsjaanlega til þess, að eyðileggja liina föstu kaup-
menn öldúngis. $að er nú auðséð, að í frumvarpinu er líka
gengið út frá þeirri söinu skoðun, að slík verzlun lausakaup-
manna yrði liinni föstu verzlun heinlinis til eyðileggingar, og
því eru þar bæði til teknar vissar vörutegundir, sem lausa-
kaupmenn eiiiúngis megi selja landsmönnum, og legutimi þeirra
ákvarðaður, en i 48. hreytíngaratkvæðinu eru þessi hönd algjör-
lega leyst, og á það get eg ómögulega fallizt. Eg get ekki
heldur fallizt á breytingaratkvæði minna hluta nefndarinn-
ar, eins og það er orðaö; því að visu er þar miðað við nauð-
synjavörur einar, en það getur oröið niikill ágreiningur um
skilninginn á því, livað sé nauðsynjavara, og hvað ekki, og því
var nauðsyn á, að taka það skýrt frani, hvað þar við ætti að
skiljast, og þetta liefur meiri hluti nefndarinnar einnig fundið,
og því tekið í 13. gr. af vafann i þessu efni.
P. Petursson: Áður en gengiö er tíl atkvæða um 9. gr.,
vil eg leyfa mér að láta þá meiningu mína í Ijósi, að eg verð
þó að aðhyllast breytingaratkvæði niinna liluta nefndarinnar
að því leyti, sem það ákveður, að utanrikismenn megi einúng-
is verzla við landsmenn með nauðsynjavöru; því eg er hrædd-
ur um, að ef þeim yrði leyft að verzla við landsmenn með
alls konar vöru, þá verði aöílutningur af ónauðsynjavörunni
meiri, en góðu hófi gegndi. jþannig get eg imyndað mér, að
hingað flyttist svo mikið af klæðum eða vefnaði, að menn hættu
öldúngis að tæta ull sína hér og seldu liana, og yrði þá þetta
framforum atvinnuveganna beinlinis til fyrirstöðu. Eg játa það
að vísu, að það er bágt, að til taka, livað sé nauðsynjavara,
og livað ekki, en í þvi tilliti vildi eg fyrir mitt leyti helzt
fallast á stjórnarfrumvarpið, eða 13. gr. nefndarálitsins. Ilvað
því viðvíkur, sem sagt hefur verið, að breytingaratkvæði minna
lilutans veitti föstum kaupinönnum einokunarleyfi á ónauðsynja-
vöru, þá er aðgætandi, að lausakaupmönnum er þar ekki bann-
að, að selja óþarfavöru, og það geta þeir líklega gjört sér í
hag, þar sem við þvi má búast, að um hana verði keppt.
5ó að það kunni nú að verða bágt, að hafa eptirlit á þvi,
livað utanríkismenn selji landsmönnum, þá held eg þó, að það
komi ekki að baga; því eg ætla, að fastakaupmennirnir og hinir
innlendu lausakaupmenn verði beztu umsjónarinennirnir í því