Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 531
527
anfarin alþíngi (1847 og 1849) liafa leitt ljós rök að ekki eigi
hér við, og af heöið nieð miklum atkvæðafjöhla, en sneiða hjá
hinum miklu frjálslegri ákvörðunum í þessu efni, sem eru i
kosníngarlögunum 1849, sem einmitt voru hyggðar á almennum
hænarskám frá Islendingum, á miklum atkvæðafjölda alþíngis
1849, og sem víst. mestum l)luta þjóðarinnar liafa verið að skapi
í flestum greinum. Nú segir stjórnin að vísu í inngángsástæð-
unuin fyrir frumvarpinu, „að þessi þjóðfundur (sem kosið var
til eptir fiessum frjálsu kosníngarlögum) sé fremur sérstak-
legs eðlis“, og „])ó það einkum hafi legiö fyrir höndum, að
heimfæra til Islands í aðalatriðunum liinar söjnu frjálsari regl-
\ur, sen) hyggð eru á dönsku kosníngarlögin, þá virðist næg
ástæða til, að heimta nokkuð meiri vissu fyrir staöfestu hjá
fulltrúajiingi ]>ví (]>. e. á Íslandi), heldur en fyrir fulltrúafiíngi
alls ríkisins, sem skipt er í tvær ]>)i)gdeildir“, „og þvi hnfi
lcgið næst., að feta i öðru tilliti stiy þann, sem greiddur
hefur verið fyrir landspinyið, að heimta meiri vissu fyrir
]ijörgenyinni'i. En ]>ó nefndin játi fúslega, að ]>að sé miklu
meiri tryggíng fyrir réttum og góðuni málalyktum, að hafa
tvær málstofur heldur en eina, þar sem á ser stað sá stett-
amunur og ástandsmunur manna og þjóðarmagn og full-
triiafjöldi, að þessi skipting fulltrúavaldsins eigi við, og
]>ví megi ]>ar vel eiga við yfir höfuö, að hafa hundnari kjör-
gengi til annarar málstofunnar en hinnar, ])á getur ncfndin samt
ekki fallizt á, að ]>etta band, sem upp á er stúngið, eigi við
hér á landi, af ]>ví þaö gefur enga frekari né áreiðanlegri vissu
fyrir, að með ]>ví móti fáist betri fulltrúaefni, eins og sýnt er
fram á hér að framan og optsinnis er tekið fram á hinum fyrri
]>ingum.
Nefndin hlaut ]>ví að færast nær og nær ]>eirri skoðun, sein
liún ætlar að ríki hjá flestum hinum skynsamari mönnuin hér
á landi, að ]iað verði hæði hættulaust niéð öllu, og eigi liér
bezt við eptir öllu ásigkomulagi þjóðarinnar, að kosníngar-
réttur og kjörgengi séu sem minnst bundin við hið ytra ástanil
manna, og að yfir liöfuö beri að binda hvorttveggja ]>eim ein-
um höndum, sem gjört er í kosníngarlögunum 28. sept. 1849,
3. og 4. gr., en ]>ær ákvarðanir eru næsta samkvæmar ]>eim,
senj eru um }>að efni í kosningarlögunum til ]>jóð{>íngsins.
En samt er það í einu atriði ]>essara lagahoða, sem meiri
hluti ncfndarmanna álítur að full ástæða sé til að bregða frá,