Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 532
528
/
og Jmft er, aft liver sá eigi kosningarrett, sem er fullra 25 ára
að altlri. Aö visu viröist í fljótu áliti ekki vera alllítil trygg-
íng fyrir skynsamlegum kosníngum í reynslu Jieirri og þekk-
íngu á ýmsum opinberum tilhögunum, er þeir menn, sem eru
30 ára og eldri, opt Iiafa aílaö sér fram yfir hina, sem eru á
árabilinu milli 25 og 30 ára; en á hinn hóginn er þess aptur
vel aö gæta, aö þessir hinir ýngri menn hafa opt meiri áhuga
á alþjóölegum málum, en sumir hinna eltlri, og Jiar til er það
óskiljanlegt hverjum manni hér á landi, og þess vegna mjög
ógeðfelt, að hver sá, sem Qár síns er fullráöandi, og er fyrir
altlurs sakir órækur, hæði til hvers embættis í landinu sem er
og til alþíngisfulltrúa, megi ekki einnig greiða atkvæöi til full- -
trúakosninganna. Meiri hlutinn hyggur því, að ástæöurnar fyrir
því, aö binda kosníngarréttinn að eins viö 25 ára aldurinn, séu
yfirgnæfandi, og muni engar ískyggilegar afleiðíngar hafa í för
með sér.
En þó nefndin liljóti þannig að aöliyllast svo óbundnar
kosníngar og kjörgengi, sem nú er skýrt frá, fannst henni þó
nauðsyn á hinn hóginn, að tryggja, svo sem unnt er, skynsam-
legar kosningar, og liefur hún velt því efni grandgæfilega fyrir
sér á ýmsan veg, og mörgum uppástúngum veriö hreift í nefnd-
inni í þá stefnu, en um eina þeirra varð hún ásátt, og það er
sú, að því að eins skyldi nokkur maður geta oröið þjóöfulltrúi
fyrir nokkurt kjördæmi, að. hann hlyti meiri hluta allra þeirra
atkvæða kjósandanna, sem greidd væru og gild. Að vísu sást
henni ekki yfir þann annmarka á þessu, sein virðist að liggja
heint viö í lljótu áliti, aö með því móti mætti reka að því, að
allir kjósendur þyrftu að greiða atkvæöi aö nýju, en það
mundi gjiira mörgum kjósendum kosníngarnar ógeðfeldar, og
jafnvel aptra sumum frá, aö koma á kjörfundinn, en hins
vegar þótti þessi ákvörðun vera bein uppörfun fyrir kjósendur,
bæöi til aö halda prófkosningar, og til að koma sér á annan
veg niður á því fyrir kjörþíngið, og sameinast uin það, hverja
tiltækilegast mundi vera að kjósa; en þar með mundi næsta
mjög vekjast áhugi og yfirvegun mannaumhin helztu fulltrúa-
efni, og væri með svo felhlu bæði rneiri likindi fyrir því, ' að
heppilega yröi kosið, og að sjaldnast mundi að bera, aö kjósa
þyrfti um aptur, og aptur fyrir það girt, að tjón yrði að því,
þó atkvæði kjósanda færi á víð og dreif, og fyrir það skotiö
loku, að nokkru sinni yrði sá alþíngismaður, sem kosinn væri