Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 250
Forseti bað nienn ftví næst, að taka 3. gr. stjórnarfmm-
varpsins ásamt breytíngaratkvæðum f>eim, er við liana ættu,
til umræðu.
P. Petursson: 3?að, sem eg hef stúngið upp á í því breyt-
íjigaratkvæöi nn'nu, sem á við þessa grein frumvarpsins, er það,
að úr 3. gr. falli orðin: „og skal að öðru leyti gætt þess, sem
ákveðið er í 7. gr. laga þessara“, og stendur það í sambandi
við annað breytíngaratkvæði, sem eg hef gjört.
þ. Jónasson: 3?að er nú einkum þessi grein frumvarps-
ins, sem mér þykir vera ufhvarðandi, og þó er það einkanlega
hér, að nefndin víkur frá frumvarpinu. Eg lield það sé mest
undir því komið, Iivað verzlunina hér á landi snertir, að henni
sé haldið saman að vissum stöðum, og það gjörir þessi 3. gr.
i stjórnarfrumvarpinu. jiessu hefur nú nefndin breytt, með
því að hún leyfír lausakaupniönnúm, að sigla upp öll löggilt
kauptún í landinu, þar sem frumvarpið ætlast til, að þeir ekki
komi nema til Reykjavíkur, og á fáa aðra staði, er síðar yrðu
teknir til; en þegar þessu er breytt, þá eru engar likur til, að
föst verzlun geti haldizt við; því skilyröið fyrir henni er það,
að vöruhyrgðiniar dragist saman á vissa staði, og þegar menn
aðgæta þær vörur, sem flytjast út frá Islainli, þá er auðséð,
að þær eru reyndar ekki til tvískiptanna. 5etta má meðal
annars sjá af Iiinum dönsku verzlunartöflum fyrir árið 1849.
jiar má sjá, að vörur héðan frá landi liafa það árið ekki hlaup-
ið meira, en milli 4 og 5 hundruð þúsundir dala, og sjá allir,
að þetta vörumagn er ekki til þess, að skipta því á marga
staði. En þegar lausakaupmenn mega koma á alla löggilta
verzlunarstaði, er það auðséð, aö vörubyrgðirnar veröa alstaðar
og livergi. Annað atriði er það, að frumvarpið leyfir lausa-
kaupmönnum, að selja landsmönnum nauösynjavörur, en svo
kallaðar finar vörur ekki nema kaupmönnum einum, og mið-
ar þetta til þess, að hlynna að hinum föstu verzlunarmönnum
í landinu. Jessu breytir nú nefiulin einnig með þvi, að hún
vill þeim sé leyft, að verzla með alls konar varníng, og eg
neita því ekki, að þetta væri máske í sjálfu sér eðlilegast, en
með því eyðilegðist hin fasta vei’zlun öldúngis. Eg veit og, að
þessari grundvallarregiu er alstaöar haldið í ööruin löndum, t.
a- m. í Noregi. $ár er utanríkiskaupmönnum einúngis leyft,
að verzla við hændur með nauðsynjavöru, nefnilega með allar
kornvörur, og þó að eins þannig, að bændur geta ekki keypt