Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 493
489
hjá fulltrúaþingi því, sem fyr var nefnt, og eins má eigi missa
sjónar á því, að rikisþínginu er skipt í tvær þíngdeildir, þar
það væri eigi samsvarandi réttum grundvallarreglum, að heim-
færa, þar sem ekki er nema eitt þíng, kosníngarreglur þær,
er eiga ser að eins. stað fyrir aðra af þeim tveimur þingdeild-
um. Nú með J»vi, að tvöfaldar kosningar, er óneitanlega veita
nokkuð meiri vissu í nefndu tilliti, virðast ekki Iiafa náð miklu
hylli á Islandi, þá lá það næst fyrir höndum fyrir stjórnina, að
feta í öðru tilliti stig þann, sein greiddur hefur verið fyrir
landþíngið, að heimta meiri vissu fyrir kjörgenginni. Annars
gat stjórnin að nokkru leyti byggt frumvarp sitt á Iögunum
28. sept. 1849, sein að mestu leyti voru samin eptir uppástúng-
um alfiingis, cn f»ó var nauðsynlegt, að setja nokkrar skil-
nierkilegri og nákvæmari ákvarðanir í lög þessi, sem eigi er
ætlað að g-ilda að eins í eitt skipti, eins og lögum fieim, er get-
ið var, heldur fyrir lengra tímabil, og eins þótti f>að eðlilegt,
að alþingiskosníngarnar yrðu settar í nokkurs konar samband
við kosníngar fiær til þjóðþíngsins, er getur um í öðru frum-
varpi, er lagt er fyrir fijóðfundinn, og niun fiar að auki ekki
verða alllítill liagur að fiví, Jiegar til verka á að taka, þar eð
með Jiví verður komizt hjá erfiðisauka og timatöf og kostnaði.
Að svo mæltu um aðalefnið er að taka til athugasemd-
anna um liinar einstöku greinir.
Til 1. greinar.
5að hefur opt verið talinn sem ókostur á þeirri skiptingu
landsins, er hingað til hefur verið, í kjördæmi, er samsvara lög-
sagnar-umdæmunum, að mikill mismunur er á fólksfjöldanum
í liinum einstöku sýslum, og verður með því ójöfn tiltalan milli
fulltrúatölunnar og fólksljöldans. I fumvarpi þessu er aö nokkru
leyti reynt. til, að bæta úr bresti þessum, með því að veita lög-
sagnarumdæmum þeim, er liafa að tiltölu mestan fólksljölda,
eða her um bil 3000 innbúa eða fleiri, rett til, að kjósa tvo al-
þíngismenn, þar sem binar aðrar sýslur kjósa ekki nema einn;
en eigi verður því neitað, að galli sá, sem nefndur var, bverf-
ur engan veginn til fulls og alls fyrir það.1) Tala alþíngis-
*) J>ó stjórninni Iiafí virðzt vandkvæðin ií, að koina á annari kjördæma-
skiptíngu, yfirgnæfandi, j>ar seui ekki lieldur af aljiíngis hálfu liefur
verið borin upp nokkur ósk uin breytíngar í því lilliti, þá befur sljórn-
inni samt koinið til Imgar, að önnur skiptíng kynni, ef til vill, að