Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 540
536
Ágreiningsatkvœöi þórðar Sveinbjömssonar í alþingis-
kosningamálinu.
3>egar eg set mér fyrir sjónir, að inögulegt sé, að al{)ingi
{>að, sem eptir stjórnarlagafrumvarpinu á að stofnast hér í
laiuli, geti orðið, í hið minnsta í innlendum málefnum, löggef-
andi, get eg ekki annað en fundið, hve stór nauðsyn sé á, á
hvern þann hátt, sem heztur má verða, að tryggja kosníngarn-
ar til þessa f)íngs, svo ekki sé að öllu leyti hleypt til skipbrots,
og lagt í vald blindrar hendingar, hverjir ráða skulu hér á landi
lögum og lofum eptirleiðis. Eg hef J>ví á engan liátt getaö
fallizt á meiníngu minna heiðruöu meðnefndarmanna í þessu máli,
þegar þeir vilja láta kosníngar til þíngsins vera að öllu óbundn-
ar, og vilja kasta frá sér hverju því bandi, sem af upplýstum
þjóðum (reyndari í slíku, en vér Íslendíngar) hefur verið á
lagt því til tryggíngar, að þekking og reynsla nóg í stjórnar-
og löggjafar- málum geti átt sæti á þíngi. Mér stendur ótti
af, að Iiugsa til þess, að lögin, þetta band horgaralegs félags-
skapar og trygging borgaralegra réttinda, séu i foðurlandi
mínu fengin í hendur einhverri tilviljun; því svo kalla eg það,
þegar kosningar alþingismanna takmarkalaust eru fengnar einni
einustu stétt i hendur, og það þeirri stétt, sem eins hér og
annarstaðar er leiðitömust við flokkaforingja, af því hún, eptir
stöðu sinni, ekki hefur liaft færi á í stjórnarmálefnuin og lög-
gjöf, að afla sér nægrar þekkíngar, þó hana livorki skorti gáf-
ur né þekkíngu að öðru leyti. jiað frumvarp stjórnarinnar,
sem hér liggur fyrir mér, hefur á tvöfaldan hátt viljað búa
um það, að kosningarnar mættu verða tryggari, og að fengizt
gæti, ef ekki vissa, þá þó líkindi fyrir, að þíngið livorki skorti
þekkíngu né áhuga á opinberum málefnuni, bæði með þvi, að
geyma konúngi vorum rétt til, að kjósa 6 menn á þingið, og
líka með að setja fasteignarstofn, sem skilyrði fyrir kjörgeng-
inni. An efa gefur það fyrra nokkurn óhultleika, en það síð-
ara þar á móti litinn sem engan. Hvað sem um það fyrra
er að segja, þá er mér um hið síðara óhætt að fullyrða, að
það hér mundi valda mikilli óánægju, og er i sjálfu sér ekki
réttvist, af þvi það úti lokar frá þessum borgaralegu réttind-
um, kjörgenginni, allmarga upplýsta dugandismenn, en veitir
þau aptur fáeinum, hverra sumra hverra helzti hæfilegleiki til
þíngsetu er, að þeir eiga löhndr. í jörðu, opt og tíðum fengin
með einberri tilviljun, arfi eða gjöf. Um konúngskosníngarn-