Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 203
199
fram frumvarp til verzlunarlaga, og er {)ó ekkert getið þessara
staða; |)aimig segir stjórnin hér sitt í livort sinn; en eg jfir-
læt að öðru leyti stjórninni og öllum mönnum öðrum út í frá,
að dæma um, hvernig hér er farið i allt þetta mál.
I>ví næstvartekið til annarar umræðu um verzlunarmálið. Álit
nefndar þeirrar, er sett liafði verið í máli þessu, var {tannig lagað:
„5jóðfundurinn liefur kosið oss undirskrifaða i nefnd, til að
segja álit vort um „Frumvarp til laga um ákvarðanir nokkrar,
áhrærandi siglíngar og verzlun á íslandi“.
1 ástæðunum fyrir frumvarpi {>essu hefur stjórnin viður-
kennt, að öll liin óeðlilega stefna, sem komizt hefur inn í hin
íslenzku verzlunarlög, sé einkum af því sprottin, að verzlunin
hafi verið skoðuð frá sjónarmiði fyrir{ utan landið, og að end-
urbótin á lögum þeim, sem nú eru, verði því að hyggja á
skoðun málsins frá sjónarmiði íslands.
Frá þessu sjónarmiði virðist það þá liggja beint við, að
hin óeðlilega stefna í verzlunarlögum vorum verði af máð, en
þetta óeðli er einkum í því fólgið, að verzlun vpr liefur verið
huiulin við eina þjóð, en vér yfir höfuð útilokaöir frá viöskipt-
um við allar aðrar þjóðir, og þegar verzlúnin ætti að verða frjáls,
ætti ekki að gjöra neinngreinarmuní tillititiltollgjalds; enþóhefur
frumvarpið enn nú lialdið þeirri skoðun, að leggja á utanríkisskip
5 ríkishánkadala gjald af hverju lestarrúmi, líklega í því skyni, að
verzlun þeirri, sem nú er, verði ekki hastarlega um turnað.
En vér getum ekki skilið, að verzlun vorri, skoðaðri frá
íslands sjónarmiði, verði hætt við neinni umturnun, þó hún
verði hj'ggð á jafnræöi og þeim reglum, sem nú liafa rutt sér
til rúms hjá öllum þeim, er hezt skynbragö bera á þess konar
hluti. Jað var líka af stiptamtmanninum yfir íslandi tekið
fram á alþíngi 1849 (Tíð. hls. 49G), „að það sé stjórnarinnar
skoöun, að ef almennt verzlunarfrelsi ætti að veita, þá ættu
utanríkismenn að fá jafnrétti með Dönum; það hafi líka ætíð
veriö gagnstætt grundvallarreglu stjórnarinnar, að láta utan-
ríkisskip borga meiri tolla en innanríkisskip". Jetta fruin-
varp, sem nú er lagt fyrir þjóðfundinn, gæti því eptir eðli sinu
ekki verið nema til bráðabyrgða; en eins og hráöahyrgðalög í
slíku efni, sem þetta er, eru mjög ísjárverð, svo að utanríkis-
menn mundu hika sér við, að leggja mikið í sölurnar við slíka
verzlun, þannig sjáum vér ekki lieldur, að liinum föstu kaup-