Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 195
191
ast; {>ví svo segir líka orötækið: „Sjaldan lýgnr almannaróm-
ur“. En það eru komnar fram nokkrar uppástúngur {>essu við-
víkjandi, og {>aö væri lika æskilegt, ef ugglaus tryggíng gæti feng-
izt fyrir vitsmunum jiíngsins. Frumvarpið ííefnilega til tekur,
að konúngur skuli velja 6 menn; en nokkrir liafa stúngiðupp
á {>ví, að liið fyrra {>íng skuli velja {>á, og aptur nokkrir, að
{>að skuli vera bundið við embættismenn. En bezt fellur mér
við uppástúngu liins 2. Jnngmanns frá Keykjavik, að }>ingið
kysi {>á, {>ó ei á {>ann bátt, að {>að væri bundið við, að kjósa
{>á úr sínum ílokki, beldur mætti {>að kjósa iivern sem {>að
vildi utanþings um allt land; {>ví eg álít, að á þínginu sitji
skynsamir menn, sem þekkja menn alstaöar í landinu, og
geta þeir því valið góða menn, og hentugt álít eg, að þáværi
það bundið við, að kjósa vissa tölu af lögfróðum mönnum, en
ei mundi þá þurfa að óttast fyrir, að menn kysu þá, er væru
á sjálfra þeirra meiningu; því varla geta menn vitað, bverri
meiniilgu sá og sá kann að fylgja, sem annars er ekki af
þíngmanna flokki.
í/al/d. Jónsson: Eg vil geta þess, að þó að tvöfaldar
kosningar standi ekki í frumvarpinu sjálfu, þá er þess samt
getið í ástæðunum, að þær veiti meiri vissu eða séu tryggari,
og þetta sýnist ekki að eins skynsamleg skoðun, beldur einn-
ig reynslan að sanna. Eg vil ekki neita því, að einfaldar
kosningar séu í sjálfu sér eðlilegri og frjálslegri, og, eptir því
sem álitið hefur verið, þjóðlegri; en samt verð eg að álíta, að
þeir menn, sem segja, að þær einföldu kosningar bafi bvergi
misheppnazt hér, annaðhvort neiti allri reynslu, eða séu ókunn-
ugir, hvernig til liagar í öðrum kjördæmum, en þeim, sem
þeir eru sjálfir frá, og hvernig þessi kosníngaraðferð hefurþar
gefizt. Eg þekki til, að það hefur átt sér stað í fleirum en
einu kjördæmi, að kjósendur hafa orðið að hafa meir en viku
til ferðarinnar, og þar sem því sýnist mega treysta, að með
tvöföldum kosníngum ráði skynsamasti partur þjóöarinnar þíng-
mannskosningu, þar er liitt mjög líklegt, að þeir, sem næst
búa kjörstaönum, ráöi mestu í viðlendum kjördaémuin, þegar
kosningar eru einfaldar. Eg neita þvi ekki, eins og eg hef
áður sagt, að einfaldar kosníngar eru í eðli sínu frjálsari; en
það er ekki nóg, aö hafa rétt til eins; maður verður líka aö
hafa tækifæri til, að neyta hans; en það er viða svo ástatt, að
þessi réttur, sem einföldu kosníngarnar veitá niönnum, verður