Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 184
180
Iicndi. Jctta tvennt nnin stjórnin nú liafa Iiaí’t fyrir' augum,
og cg sé nokkur merki til {>ess í frumvarpinu. 3>ví til {>ess,
að Iiinu fyrra atriði, sem eg gat. um, verði framgcngt, er í fruni-
varpinu farið fram einföldum kosníngum, seni menn játa það
um, að veiti beinlínis rétt til, að taka þátt i kosníngunuin, og
séu jiví frjálsari, en binar tvðföldu kosníngar. En livað liinu
seinna atriðinu viðvíkur, þá er það einkum með tvennu móti,
að stjórnin hefur viljað, að kosníngunum gæti orðið borgið,
nefnilega með því, að binda kjörgengi við efnaliag, og svo líka
með hinu, að áskilja konúngi sjálfum, að kjósa nokkra menn til
þíngsins; {>ví {>að gjörir hún sjálfsagt í }>ví skyni, að {>eir
menn fái setu á þínginu, sem menntaðir séu, skynsamir og ráð-
settir, en ekki af hinu, að hann ætlist til, að {>eir séu fremur
lians vilja háðir, en aðrir, sem á {línginu eru. Margir hafa nú
þegar orðið til {>ess, að taka {>að fram, að fjárcignarbandið ætti
hér illa við, og væri mjög óeðlilegt hjá oss, og er eg öldúngis
á sama máli um }>að; {>vi allir vita, að efnahag ínanna hér á
landi er líkt varið, og að mjög fáir eiga {>au efni, sem frum-
varpið gjörir ráð fyrir; {>ví }>ó fátæktin sé ekki eins stórkost-
leg hér og i öðnnn löndum, {>á er hún {>ó lángt um almenn-
ari og jafnari. Mér liefur lieldur aldrei skilizt, að hæfilegleikar
til þingsetu niundu hér á landi vera nauðsynleg afleiðíng af því, þó
einliver eigi nokkur hundruð í fasteign, og eg gjöri varla ráð
fyrir, að neinum þyki slíkt band tiltækilegt; því allir vita,
að gáfur og menntun hér á landi eru ekki komin uiulir þvi,
livort menn eiga 10 hundruð í fasteign eða ekki; því það er ei
ætíð, að jarðeigendur mennti betur böm sín en aðrir. Jess
háttar bönd munu því engum virðast tryggjandi fyrir kosning-
ar hér á landi. Hvað hitt atriðið snertir, að konúngur kjósi
nokkra menn til þíngsins, þá ímynda eg mér, að það gæti
fremur en fasteignarbandið orðið til þess, að tryggja kosníngar.
5að má að sönnu segja, að konúngtir þekki ekki hvem ein-
stakan mann, og kosning hans geti því misheppnazt. En eg
gjöri ráð fyrir, að liann mundi ekki kjósa aðra en þá, sem em
þjóðkunnir að menntun og greind Ei að síður neita eg því
ekki, að mér þætti það miklu frjálslegra, og eins vel eða bet-
ur tryggjandi kosningar, ef að alþingi sjálft kysi í staðinn fyr-
ir konúng. Eg skal nú reyna til, að skýra þinginu frá ástæð-
um minum fyrir þessu.
í að er almennt viðurkennt, að eptir því scm eitthvert þíng