Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 503
499
virtist aö hniga aö |>eirri skoÖun, aö hertogadæmin, Holseta-
land og Láenhorg, hverjir landsldular eru í liinu svo nefmla
þýzka sambandi, ættu að fá stjórn út af fyrir sig, en hertoga-
dæmiö Slesvík, konúngsríkiö Danmörk og lönd konúngsins,
Færeyjar og Island, ættu aö skoðast sem nokkurs konar heild
út af fyrir sig, og þessa heild vildu Danir á ríkisfundinum
veturinn 1848 — 49 nefna Danmerkurriki, til aögreiníngar frá
liinu svo nefnda konúngsriki Danmörk, er einúngis inniheldur
i sér Jótland og eyjarnar. En á téðum ríkisfundi voru ekki J>jóö-
kjöniir fulltrúar, nema einúngis frá Danmörku, og þess vegna
lýstu ráögjafar- kojiúngs Jiví yfir, að grundvallarlög f>au, er
lögð Yoru fyrir fundinn, gætu ekki, eptir jþví sem ástatt var,
verið nema til bráðabyrgða hvað Slésvík og íslaml snerti, eins
og líka konúngurinn hefur geymt landshlutum Jiessum rétt
sinn í tilliti til þeirra ákvarðana, er nauðsynlegar mættu J>ykja,
til að ákveða stöðu og stjórnarlögun þeirra.
Hvað Island sér í lagi snertir, ílýtur f>að líka beinlínis af
f>ví, hvernig ísland fyrst sameinaðist Noregi, og síðan Dan-
mörku, að konúngur vor getur ekki löglega sleppt liinni ó-
takmörkuðu einveldisstjórn sinni yfir landinu, sem byggð er á
hollustueiði fieim, er landsmenn unnu Friðriki hinum 3. árið
1662, nema eptir samkomulagi við fiegna sína á íslandi. Og
að þetta sé meiníng konúngsins, sést bæði á bréfi hans frá 23.
sept. 1848, og á því, að hið konúnglega frumvarp, sem lagt
er fyrir þjóðfundinn, er þannig lagað, að fundurinn einmitt
með f>ví er kvaddur til, að segja álit sitt um, hvort ogað hve miklu
leyti grundvallarlögin frá 5. júní 1849 skuli vera gild á íslandi.
jþegar við fyrstu umræðu frumvarpsins kom öllum nefnd-
armönnum saman um, að f>að þyrfti töluverðra breytínga við.
í þessu tilliti getur maður liugsað sér þrennslags aðferð; fyrst
f>á, að allar breytíngarnar séu teknar inn í frumvarpið sjálft,
eins og stjórnin hefur ætlazt til, og grundvallarlögin frá 1849
séu siðan löggilt í 1. gr. að því leyti, sem þar á er ekki
hreytíng gjörð í eptirfylgjandi greinuin. Önnur aðferðin er sú,
að taka hinar einstöku ákvarðanir grundvallarlaganna fyrir, og
laga þær eptir þörfum íslands, eins og stjórnin hefur bent til
í ástæðunum til frumvarpsins (bls. 39). jþá er hin þriðja að-
ferðin, livorki að laga grundvallarlögin né löt/leida þau ólög-
uð, heldur einúngis að segja álit sitt uib þær aðalákvarðanir,
er frumvarpið inniheldur, og þær, sem að öðru leyti kynnu að
32*