Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 152
148
fyrir frumvíirpinu, a5 19. gr. i konúngalögumnn sanni, aft íslanil
se algjörfiur ]>nrtur úr Dnnaríki, og að jtess vegna grundvall-
arlög Dana skuli gilda 1 tjá oss. Jað eru margar ogýmislegar
meiníngar um rettan skilníng 19. gr., og jtað efa cg ekki, að
lögfræðíngarnir nmni skilja hana rett, en lög mega og skiljast
af liverjum skynsömum manni, og er jtað mitt álit um jtessa
grein, að hún ekki ltið minnsta snerti jtað samband, er her
ræðir um. Meðal annars stendur í lögum jtessurn, að konúng-
ur ekki megi farga neinum parti rikisins, svo ltann ekki jtar
með veiki veldi sitt; jtví eptir jtví ltafa rnenn tekið, að skipt-
íng ríkja í marga staði veikir. Niðurlag greinarinnar sýnirtil-
gáng hennar. $ar stendur, að aríar konirngs skuli bíða jiess
tíma, að jteint til falli erfðin. Greinin tekurenga fasta ákvörð-
un fram um stöðu Islands í Danmerkurríki, en Iter er heldur
enginn, sein óskar, að að skiljast frá Dönum; Jiað er ein rödd
allra i jiví tilliti. Enn fremur er jiess getið í ástæðunum fyrir
frumvarpinu, að grundvallarlög Dana seu samjiykkt án nokk-
urs skilyrðis frá Islands liálfu. Jað liefði nú verið skylda
himia íimm nianna, að taka jictta skilyrði fyrir Islands hönd,
ef jicim liefði jiótt jiurfa; envér höföuin fengið fyrirheiti stjórn-
arinnar um fundinn i landinu sjálfu, áðuren ríkisdagurinn hyrj-
aði, og eg imynda mér, að engum sé grunur á jivi, að menn
meg'i ræða grundvallarlögin, eins og vér jmrfum að liafa j>au
löguð, og að stínga upp á jiarfari tilskipunum, sem betur eiga
við oss, en jiær, sem í frumvarpinu standa. Jess er getið í
aðalástæðunum, að jijóðfundurinn skuli segja álit sitt um frum-
varpið. 5ess er getiö í ástæðunum, að greinir jiær, sem ís-
landi hljóta að vera óviðkomandi, skuli ekki takast burt, og
jiær, sem óbreyttar ekki geta átt jiar við, megi ekki skiljast
eptir orðunum, lieldur, ef til vill, eins og liver vill. Eg ætla,
að vér eigum hér að ræða grundvallarlög, er værulientug fyrir
oss. j>að er ein aðalskoðun í frumvarpinu, j)ó hún standi bund-
in við 2. gr., nefnilega sú, að ábyrgð ráögjafanna i tilliti til
íslands skuli engin vera, og að ríkisdagurinn og rikisdómurinn
skuli að eins krelja jiá ábyrgðar; en j»vi er bætt við, eins og
til að sefa hjá oss harminn, að aljiingi megi bera fram kærur
sinar. Jað er minn skoðunarmáti, að jijóðin hafi rétt til, að
jnælbinda sig ekki við skorður jiær, sem frumvarpið setur.
5ætti mér vel til fallið, að nefnd yrði kosin í máliiiu, og jiað
strax i dag, er ræddi j>að í fullkomnu frelsi.