Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Blaðsíða 153
149
./. Skaplason: 3?ar scm liinn fyrsti þingmafutr Borgfirö-
inga talaöi um gleöilegan dag, sem jtjóöin helöi lengi eptir vænt
og nú væri upp runninn, þá vil eg ekki trúa jtvi, aö jtessi dagur
se i raun og veru gleÖidagur fyrir oss, fyr en árángur hans rekur
mig úr skugga um jtaö. Eg ætla ekki að trúa í hlindni, held-
ur safna mér nægum ástæðum til styrkíngar sannfæríngu minni!
Eg hef lesið frumvarpiö frá upphafi til enda; eg hef lesið jtaö
aptur og aptur, og er jtar viö oröinn sánnfæröur um, að höfuö-
jtánkinn, er gengur í gegnum jiaö allt, er sá, að vér séum á-
litnir eins og stór hreppur úr Dantnörku, sem liggur jtó mörg
hundruð ntilur á burtu frá rikinu; og í jtessutn hreppi erinönn-
utn eigi leyft, aö tala utn löggjafarvald, dóntsvald, eða íram-
kvænularvald, i hið minnsta ekki netna i hinum litilmótlegustu
málefnum, ftar sem jtó sagan, vorar náttúrlegustu kröfur, og
staða lands vors, eptir mínu áliti, gefa oss íslendingtim full-
komnasta leyfi til, að tala og fjalla sjálfir iim málefni vor, og
eiga j)átt i jtvi, hvernig stjórn lantls vors fari frant eptirleiöis.
Jak. Guðmundsson: Að forminu til hefur jietta frutnvarp
margt sameiginlegt viÖ verzlunarlagafrumvarpiö, setn áðttr er
kornið til uinræðu hér á jtinginu, og sér í lagi í jtví, aö Jtetta
frumvarp út af fyrir sig getur ekki oröiö nein undirstaöa uiulir
fullkonmuin grundvallarlögum Islands, nema jiaö sé sett i Jiví
nánara samband við grundvallarlögin dönsku. Jess er getið
í ástæðunuin, aö grundvallarlögin dönsku geti ei átt við hér
á landi í einstökum greinum, svo jiað nmn varla komast í hága
við tilætlun konúngs, jió að undantekningar nokkrar séu gjörð-
ar fyrir Islanils hönd frá hinum dönsku grundvallarlöguin, jtar
með frumvarpinu sjálfu er játaö, að jiau geti ekki gilt hér
breytíngarlaust. Mér hefði jiótt jiað eðlilegast, að Jietta inál
lieföi koinið svo fyrir jiennan fund, aö jiíngiö hefði getað sagt
álit sitt um jiað, aö hve iniklu leyti grundvallarlögin dönsku
gætu átt við ísland, að skaðlausu hæði fyrir ísland sjálft og
hina aðra liluti konúngsveldisins; jiví jiá lieföi mér virzt oss
ætluð jiau réttindi, sein oss bera, * og undir eins gefinn kostur
á, að neyta jieirra, og eg vil eigi imynda mér annað, en .að
jiessi liafi verið stjórnarinnar meiníng, og hún leyfi jiví fundin-
um, að segja jietta álit sitt. Flestir meðal vor miinu, hvort
sem er, viðurkenna, að ísland sé partur af konúngsveldinu,
en jiá viljum vér og, að vér njótuni sömu réttinda, og hinir
aðrir partar jiess. Jað er eðlilegt og sanngjarnlegt, að engiim