Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Síða 160
156
verfia tekin írain og endurnýjuð skilyrM {>au, sein veitt voru
bæði Slésvik og íslandi, en þíngtíMndin sýna, að þessi uppá-
stúnga nefndarinnar var felld, ekki vegna }>ess, að skilyrði fyr-
ir íslands liönd væri dregið í efa, eða gildi f>ess tortryggt, lield-
ur vegna }>ess, að þingmenn héldu, að itrekun skilyrðisins fyr-
ir Slésvik yrði Dönuin fremur til ógagns en liitt, og þá vildu
þeir ekki stínga upp á skilyrði fyrir Island eitt af því, að það
stæði, sem konúngur liefði lofað. En síðan hittu ráðgjafarnir
sjálfir upp á, að láta grundvallarlögunum fylgja skilyrði fyrir
Slésvik, en ekki ísland. 5að er að vísu satt, að seta liinna
fimm íslendinga á rikisfundinum var ekki öldúngis þýðíngar-
laus, og það var tekið fram af einum okkar (og var það eins
þýðingarmikið, og þó að vér heíðum allir sagt það), að ept-
ir stöðu vorri á fundinum og því loforði, sem konúngur
liafði gefið, þætti oss óþarft, að gjöra nokkurt skilyrði
fyrir íslands hönd, eða nokkrar uppástúngur um stjórnarhög-
un Islands. Einúngis álitum vér það skyldu vora, að stuðla
til þess, að ísland fengi seni frjálsast atkvæði eptir skýlausu
konúnglegu loforði.
Eitt er það, sem sýnir, að þetta fruinvarp er ekki annað en
uppástúnga eða tilboð af stjórnarinnar hendi. Jað er alkunn-
ugt, að það hefurlengiverið farið með ísland eins og nýlendu, en
í frumvarpinu er því nú farið fram, að skoða Island eins og
part úr Damnerkurríki. Jetta getur ekki verið annað en tilboð.
5að er komið undir þvi, livort Island getur sannað það af sögu
sinni, þjóðerni og fleiru, að það liafi æðri stöðu, hvort það get-
ur nú gengið að þessu boði eða ekki. iEg fyrir mitt leyti get
engan veginn falli/.t á, að Island sé partur úr „Provindsen
Danmark”, þó eg neiti þvi ekki, að það sé partur úr veldi
Danakonúngs. Jað væri líka öldúngis gagnstætt. sögu íslands
og allri stöðu þess, að skoða það þannig, og slíkt samhand
gæti heldur aldrei þrifizt, þó það væri samþykkt.
Hinn 6. konúngkjörni þínginaður gat, þess að sönnu, að
ísland hefði verið skoðað eins og partur úr ríkinu í umboðslegu
tilliti. jiessu neita eg nú ekki. En þetta samband átti sér
og stað í hertogadæmunum, og álíta Danir það nú öldúngis
þýðíngarlaust og ónýtt. Jetta samband getur þá ekki verið
þýðíngarmeira milli Danmerkur og íslaiuls; það er einúngis
grundvallað á vilja konúngsins (því sem einvaldur gat hann
liaft hina umboðslegu stjórn hvort hann vildi aðgreinda eðíi