Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Page 226
222
Forseti: Eg vil J»á bifija þíngmeuii, aft taka 1. gr. frum-
varpsins til umræðu.
þ. Sveinbjörnsson: Eg get ekki neitaö f»vi, j»egar eg les
nefmlarálitið, að mér finnst aðalstefna }»ess vera sú, að eyði-
leggja alla fastakaupmenn og fasta verzlunarstaði liér á landi.
Auk j»ess sein að j»etta lýsir sér nú í öllum greinum nefndará-
litsins, }»á er og strax í 1. gr. sama leyfi veitt lausakaupmönn-
um og liinum föstu, „að taka útlend skip á leigu“, og er Jiá
auðséð, að ef }»ví verður framgengt, }»á geta lausakaupmenn-
irnir eyðilagt föstu kaupmennina. En af }»vi sama stefna kem-
ur fram alstaðar í nefndarálitinu, að veita öllum, sem hér verzla,
sömu eða lik réttindi, og dreifa verzluninni út um allt, og
}»annig að eyðileggja liina föstu verzlun, }»á skal eg ekki að
}»essu sinni fara um }»etta ileirum orðum, lieldur geyma mér
}»að til }»ess, er liver grein verður rædd.
Framsöffumaður: jiað mælir }»ó fram ineð }»essari grein
nefndarálitsins, að liinn 1. konúngkjörni J»íngmaöur var livorki
1845 né 1849 hræddur við þessa eyöileggíngu. j»að, sem nefnd-
in fer hér fram á, er aðalgrundvallarregla alþingis. Enda vil
eg og leyfa mér að spyrja, hvort að }»að muni geta að horið,
sem hann nú segir. En }»að er auðséð, að ef einhver Islend-
íngur vildi fara að hyrja verzlun, og liann ætti ekki kost á,
að taka utanrikisskip til leigu, }»á hlyti liann að fara til Dan-
merkur, og sæta }>eim kostum, sem honum byðust }>ar; en
eg get ekki séð, að neinn vinni við }»að, hvorki sá, sem
skipiö vildi leigja, né hin danska eða íslenzka verzlun.
þ. Sveinbjörusson: Hinn lieiðraði fulltrúi ísafj arðarsýslu
liefur nú sagt, á livaða meiníngu eg var 1845 um lausakaup-
mennina, en liann á eptir að sanna }»að með tilvitnun orða
minna í tíðindunum. En þar sem hann fór því fram, að inn-
lendum mönnum kynni að verða bægt frá því, að taka utan-
ríkisskip á leigu, þegar þeir vildu fara að byrja verzlun, þá á
þetta hér ekki við; því þeir menn væru hér líklega húsettir í
landinu, og nytu þá sömu réttinda, og föstu kaupmennirnir liafa
eptir frumvarpinu.
G. Brandsson: 5að fæ eg ómögulega skilið, að hér sé
ckki verið að hlynna að föstum kaupstööum, þar sem lausa-
kaupmennirnir eru nú bundnir við viss löggilt kauptún, og er
það þá auðsjáanlega hagur fyrir fastakaupmennina, að lausa-
kaupmönnum sé gjört sem hægast fyrir, að fá skip og vörur;