Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Side 237
233
eptir kríngumstæftuin, og skæri úr, hvort Jiað eigi að banna
þeim verzlun, eða leyfa þeim hajia, eptir að þau hafa leyst
leiðarbréf.
P. Pétursson: Stjórnarfrumvarpið leyfir ei slíkum mönn-
um að verzla; en það var meining mín, að löggjöfin mætti ekki,
og því ei heldur nefndarálitið, upp heíja það í einni grein, sem
hún löggildir í hinni; en ef þau Iiafa vöruskrá, þá finnst mér,
að þau eigi að fá, að leysa leiðarbréf, en annars ekki.
Framsöffumaður: 12. breytíngaratkvæðið tekur það fram,
að menn megi ekki verzla hér eða taka farm, nema þeir ann-
aðhvort liafi eða leysi leiðarbréf. Með þessu er því fyrir girt,
að menn annaðhvort komist hjá, að taka leiðarbréf, eða að
gjöra það í ótíina; en einmitt í því tilliti er uppástúnga frum-
varpsins ísjárverð; þvi eptir 2. gr. geta skip hlaupið híngað
inn og sagt: „Eg sótti um leiðarbréf í Kaupmannaliöfn, en gat
ekki fengið í tíma. Nú vil eg biðja lierra stiptamtmanninn, að
gjöra svo vel, og láta mig fá það nú undir eins“, og það gæti
hæglega að borið, að menn næðu með þessu móti leiðarbréfum,
þó þeir hefðu aldrei sótt um þau fyrri.
P. Pétursson: Eg verð að bera öldúngis á móti þessu;
því eptir tilskipun frá 13. júní 1787 kap. I, 11. gr. er þeim þar
umgetnu dönsku skipum ekki leyft, að verzla, nema einúngis
að því leyti, sein skipverja vanhagar um eitthvað, og með að
eins smámuni; en nú liefur nefndin útvegað utanríkisskipum,
sem líkt er ástatt fyrir, að þau megi verzla og taka farma, og
finnst mér, eins og eg hef áður sagt, að þessu leyfi sé allt
öðruvísi varið en stjórnarfrumvarpsins.
G. Einarsson: Eg ímyndaði mér, að hinn háæruverðugi
5. konúngkjörni þínginaöur mundi fylgja fram 12. staflið, fyrst
hann vill hlynna að verzlun fastakaupmanna; því þessi grein
er einmitt þeim í hag að sumu leyti, þegar t. a. m.
tóm skip koma inn á hafnir, sem vildu gjarnsamlega, eins
og eg get vel ímyndað mér, taka farm til útlanda fyrir
minna verð, en kaupmenn annars fengju þá flutta fyrir; en
hún er líka að sumu leyti .liagfeld fyrir verzlun landsmanna
sjálfra, og verzlun landsins yfir höfuð. J>að getur t. a. m.
borið svo að, að farmskip, sem færi frá Vesturheimi til verzl-
unar til Frakklands eða Englands, sneri af leið einhverra
orsaka vegna híngað, og hefði því ekki leiðarbréf til verzlunar
á íslandi; væri það þá ekki næsta nauðsynlegt, að það gæti