Tíðindi frá þjóðfundi íslendinga árið 1851 - 05.07.1851, Page 519
ið er Aíini í niðurlagi 3. uppástúngugreinar, og sem ver álít-
uni ölilúngis ómissandi.
Um kostnaðinn til Iiinua sameiginlegii mála, sem einnigættu
að ná til Islands, finnst oss að eins nauðsyn að geta {iess, að
[>ó vér teljum sjálfsagt, að hann sé greiddur af Islands liálfu
að réttri tiltölu, annars vegar við fólksíjölda og efnaliag lands
fiessa, en liins vegar eptir því, sem [>etta hvortteggja er í hin-
uni aðalhlutunum, jiá treystum vér [>ó [>ví, að [>egar konúngur
vor stingur upp á uppliæð gjalds [>essa eptir Ö. uppástúngu-
grein, [>á muni liann mildilega lita á }>að atriði, sem virðist að
vera liaft talsvert tillit, til, bæði í gruiidvallarlögiumm 5. júni
1849, 17. gr., og svo í öðrum grundvallarlöguin, að fé [>að,
sem greitt verður af íslands liálfu til sameiginlegra mála, eyðist
ekki hér í landinu, lieldur herst út úr [>ví; en [>etta er }>vi til-
finnanlegra fyrir [>etta laml, sein hér eru minni peningar í veltu
en í öðrum löndum, og færri og fábrotnari atvinnuvegir, til [>ess
að koma á og við halda slikri veltu.
II.
Meiri lilutinn ætlar í aðalástæðunum gegn stjórnarfrumvarp-
inu séu næg rök leidd að [>ví, að aljiingi hljóti að hafa löggjaf-
arvald ásamt konúnginum; en [>ar af leiðir aptur heinlínis, að
allt dómsvaldið hlýtur að eiga aðsetur í landinu sjálfu.
En liitt fannst oss ógjörandi, að bera upp að [>essu sinni
nokkrar beinar uppástúngur uin skipun dómsvaldsins og fyri-
komulag dómstólanna, heldur lilyti [>að að bíða uppástúng-u-
frumvarps frá stjórninni og atkvæða aljiíngis, og eru á [>ess-
um ástæðum hyggðar uppástúngurnar í V. kafla, og 1. bráða-
hyrgðauppástúnguákvörðunin í niðurlaginu.
III.
Vér höfum [>egar getið [>ess í ástæðunum við I. kaíla, að
vér álituin nauðsynlegt, að taka skvrt fram allt, sem lyti að hin-
um æðstu yfirráðum konúngsins yfir [>essu landi, að svo miklu leyti
sem þau geti sameinast þeim afskijitum sjálfrar þjóðarinnar af
stjóriiarhöguin sínum og hluttöku hennar í þeim, sem leiðir af
hinu frjálslega fyrirkomulagi stjóriiarinnar, er hér lilýtur að
komast á. 1 þessum kafla höfum vér því tekið fram öll hin
helztu atriði, er með tilliti til þessa ákveða vald konúngsins,
og þykir því síður þörf,' að taka fram ástæður fyrir þessum uppá-
stúngum, sem þær eru samkvæmar aðalákvörðunuin þeim, sem
finnast í llestum grundvallarlögum þeirra landa, þar sem á sér
33*