Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1946, Page 41
XXXIX
lande, men også fordi købmændenes levevilkår her var adskil-
ligt ringere end andre steder i Norden, og fordi det var forbudt
dem at overvintre på Island. Det var imidlertid, som tidligere
omtalt, næsten umuligt at få dette forbud overholdt, og und-
taget fra forbudet var iøvrigt ganske unge Mænd, der skulde lære
sproget — vel for senere at kunne fungere som tolke — og skibs-
besætninger, der på grund af tidligt indtræffende vintervær,
manglende bør eller andre uforudsete forhold ikke kunde føre
deres skibe hjem over Atlanten. Der berettes da også enkelte
gange om personer og skibe, der ikke kom afsted i tide om
efteråret og derfor blev tvunget til at overvintre1), men den
slags tilfælde hørte antagelig til undtagelserne og har næppe
kunnet få større betydning for sprogpåvirkningen. I denne hen-
seende kunde man måske være fristet til at tillægge Islændernes
fiskeri for Hamborgerne og andre udlændinge større betydning;
men heller ikke denne form for direkte kontakt med repræsen-
tanter for de middelnedertyske sprogsamfund synes at have
medført noget større antal låneord. Som helhed kan det sikkert
siges, at Hanseaterne både var for få og havde for lidt sam-
kvem med den islandske befolkning til at kunne øve en mere
dybtgående sproglig indflydelse, og de blev da også af Islæn-
derne vedvarende betragtet som udlændinge ganske på samme
måde, som for eks Englænderne blev det.
Den nordtyske ekspansion kom således ikke til at have nogen
større direkte indflydelse på det islandske sprog, i hvert fald
ikke så den i styrke kunde måle sig med den indflydelse, den
havde på de andre nordiske sprog, der lå det nedertyske sprog-
område nærmere og var udsat for en mere stadig og lang-
varigere påvirkning herfra; men så meget des større var den
indirekte indflydelse, middelnedertysk fik gennem de skandi-
naviske sprog, især norsk og dansk, hvorfra de middelnedertyske
låneord forplantede sig videre til islandsk. Også hermed stem-
mer det godt overens, at låneordene stort set optræder ikke så
lidt senere i islandsk end i for eks dansk.
*) Jfr således Annålar 1400—1800 I pg. 76, hvor der under året 1505 fortælles
om drabet på en tysk mand fra BessastaSir »eptir liggjandi um veturinn«, og
ibidem pg. 86, hvor der berettes om et (sandsynligvis udenlandsk) skib, der vin-
teren 1523—24 (skal være 1522—23) lå i Kolbeinsåros, og hvorfra 20 mand
opholdt sig på Hålar.