Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1946, Page 89
LXXXVII
nådar, sjå — ut vb, svo vist sem, s(v)o vitt sem og pokk f i taka
(sér) til pakka.
Låneord fra norsk.
Medens det i det foregående ikke har været særlig kompliceret
at bestemme låneordene fra sprog som latin og tysk og i visse
henseender også dansk, fordi disse sprog adskiller sig så væsent-
ligt fra islandsk, at det ikke volder synderlig vanskelighed at
identificere det lånte sproggods, stiller forholdet sig ikke så
lidt anderledes, når spørgsmålet om låneordene fra norsk skal
tages op til behandling. Her melder det problem sig først, i
hvilken grad der overhovedet kan tales om låneord fra norsk.
Islændere og Nordmænd levede oprindelig i det sprogfællesskab,
der nødvendigvis måtte opstå, når den norske Vestlandsbe-
folkning udgjorde en så overvejende del af de islandske land-
namsmænd, som tilfældet var. At skælne mellem islandsk og
norsk i det hjemlige ordforråd er derfor som regel umuligt og
lader sig kun gøre i undtagelsestilfælde (akurdåi og åmålga).
Dette oprindelige sprogfællesskab afløses imidlertid i tidens løb
af to sprog, der går hver sin vej, og på grund af det norske
sprogs nærmere kontaktforhold til det øvrige Norden og Tysk-
land kommer østnordiske og tyske låneord til Norge, førend
de når ud til Island. Derfor vil der i dette kapitel overvejende
kunne blive tale om sådanne låneord af ikke-norsk oprindelse,
der videregives til islandsk.
Hvad der imidlertid yderligere vanskeliggør bestemmelsen af
den betydning, norsk sprog har haft som afgiver og formidler
af låneord til islandsk, er den omstændighed, at der, når bortses
fra ordlisterne i Marius Hægstads Vestnorske maalføre fyre
1350, Kria 1906—42, samt en del stof hos Fritzner, ikke findes
tilgængelige lister over ordforrådet i norsk middelaldersprog.
Dette forhold er så meget mere beklageligt, som norsk er det
med islandsk nærmest beslægtede sprog, og der igennem hele
middelalderen på grund af de geografiske og historiske forhold
og Islands nære administrative og kulturelle tilknytning til
Norge må have fundet en livlig sproglig påvirkning sted fra
norsk til islandsk. Der er da også, til trods for at de sparsomme
norske middelalderskrifter, der er overleveret eftertiden, gør, at